CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun seçim güvenliğiyle ilgili son çıkışının akabinde SADAT, yine tartışmaların odağınayerleşti. Paramiliter yapıda suçlanan SADAT, kendisine “İslam ülkelerini muhteşem güçler haline getirme” amacını koyan, politik emelleri olan bir savaş şirketi olarak göze çarpıyor. SADAT, bugüne kadar 25 İslam ülkesine yönelik projeler yapan şirketlere yılda 17 proje teklifi geldiğini belirtiyor. Faaliyetlerinin genişletilmesine dikkat çeken SADAT İdare Şurası Lideri Melih Tanrıverdi, “devletten bunun için kendilerine referans verilmesini” istiyor. İsmi daha sonra “Suriye Ulusal Ordusu” olarak bilinen Özgür Suriye Ordusu’nun (ÖSO) 2012’de kendilerinden eğitim talebi olduğunu söyleyen Tanrıverdi, DW Türkçe’ye Suriye iç savaşı konusunda devlete ait raporlar hazırladıklarını açıkladı.
Peki Merkeziİstanbul’un Beylikdüzü ilçesinde bulunan Memleketler arası Savunma Danışmanlık İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi SADAT’ın hedefi nedir? Kimlerden oluşuyor? İktidar SADAT’la ne cins bir bağ içinde? Ve SADAT Kriterleri savlara ne diyor?
DW Türkçe, tartışmaların odağındaki SADAT’ı mercek altına aldı.
SADAT nasıl kuruldu, hedef ne?
SADAT, 28 Şubat döneminde kadrosuzluk nedeniyle emekli edilen Adnan Tanrıverdive şubesinde “irticai faaliyetler” nedeniyle emekli edilen askerler tarafından 2012 yılında kuruldu. Bir yıl sonra ise Adaleti Savunanlar Stratejik Araştırmalar Merkezi Derneği (ASSAM) tekrar bireysel grup tarafından faaliyete geçirildi. Onun iki evliliğinin temeli 2000 yılında Adaleti Savunanlar Derneği’ne (ASDER) dayanıyordu. Emelleri içeren iki düzenli organik olarak da dağınık kontaklı olduklarına dikkat çekiyor.
ASSAM, gayesini “İslam Ülkelerinin bir muhteşem gücü olarak dünya siyasetinin sahnesine aktarılmasını sağlamak” olarak tanımlıyor. SADAT İdare Konseyi Lideri Melih Tanrıverdi de ASSAM’ın sitesinde yayımladığı bir yazısında, “ASSAM stratejileri üreten ve dünya çapında sunarak alternatif yollar üreten bir Yumuşak Güçtür” diyor. Tanrıverdi, SADAT’ı ise “Hiçbir güç kapasitesi ancak İslam Ülkelerinde var olan Silahlı Kuvvetler ve Polis Teşkilatlarına ellerindeki Sert Gücü faal kullanmalarını sağlayacak yeniden yapılanma, geliştirme, eğitim ve donatım hizmetleri sunan bir Yumuşak Güç olarak faaliyetlerini sürdürüyor” olarak tanımlanıyor.
Yani Adnan Tanrıverdi’nin merkezindeki ASSAM, İslam ülkelerinin harika güç yapma hedefine ait “ideolojik” alt yapıyı hazırlarken SADAT ise bu çaba içinde eğitimlerle askeri ayağını oluşturma çabasındaydı.
SADAT misyonunu, “İslam ülkeleri ortasında savunma ve savunma sanayi işbirliği ortamı oluşturmak ve İslam dünyasının kendine kâfi bir askeri güç olarak da Dünya Üstün Güçleri’nin ortasındaki hak ettiği yeri almasına yardımcı olmak” olarak belirlemiş durumda. SADAT’ın internet sitesinde yer alan bilgiler birbiriyle örtüşüyor.
Bu ortada SADAT’a iş başvurularında İngilizce’nin yanı sıra Arapça lisanı kuralı da arıyor.
SADAT’ın resmi internet sayfası Fotoğraf: https://sadat.com.tr
SADAT’ın çalışanları kim?
SADAT Savunma’da Türk Silahlı Kuvvetleri’nde görevlendirildikten sonra emekli olan general, üst subay ve subaylar ile astsubay çavuştan başçavuşa kadar çeşitli rütbelerde işçi çalıştırıyor. Bunlar ortasında Harp Akademileri’nde eğitim görmüş, Genelkurmay Karargahında ve tugay, tümen, kolordu ile ordu komutanlıklarında görevli emekli askerler ile Askeri Ataşelik ve NATO kararlarında misyon yapmış kişiler yer alıyor.
Böylece TSK’nın en kritik birimlerinde çalışan emekli askerler kullanan SADAT, yabancı eğitim ve danışmanlık hizmeti verebiliyor.
Askeri alanda İslam ülkelerine eğitim projeleri söyleyen SADAT’ın en özelliği faaliyeti “Gayri Nizami Harp Eğitimi” savı. Kurumun sitesinde de buna ait “SADAT Savunma hizmet verilen ülkelerin topyekûn savunma tertibi sıcaklıkları olarak ortaya çıkacak Gayri Nizami Harp teşkilatlanması ve bu teşkilatın ögelerinin pusu, baskın, yol kapatması, devreden, sabotaj ve kurtarma-kaçırma harekâtı ile bu harekata karşı koyma eğitimini verir” bilgi yer alıyor.
Şirketin özel harekat ve istihbarat eğitimi verdiği belirtiliyor.
SADAT’ın iktidarla bağı ne?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın SADAT’ı desteklemesiyle “alakasının olmadığını” belirtmesine rağmen 2012’de kurulan SADAT Savunma, bilhassa 15 Temmuz darbe girişiminden sonra iktidara yakın bir manzara sunuyor.
SADAT’ın kurucusu emekli Tuğgeneral Adnan Tanrıverdi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başdanışmanlığını yaptı. Tanrıverdi vakitte Cumhurbaşkanlığı Güvenlik ve Dış Siyasetler Şurası üyesi oldu.
Yine de SADAT’ın kurucularından Gürcan Onat’ın askeri öğrenci alımlarına ait komitelerde iki yıl boyunca misyon yaptığı ortaya çıktı.
SADAT İşlemleri ne?
SADAT hakkında bugüne kadar pek çok tez ortaya atıldı. Türkiye’de eğitim kamplarının yer aldığı, El Nusra’ya yardım tırları altında silah kaçakçılığı yapıldığı, 15 Temmuz darbe girişiminin bastırılmasında görevinin alındığı tezleri başı dikkat çekti. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Konya ve Tokat’ta üye eğitim kampları savıyla ilgili yürütülen soruşturmada, “delinmediği” takipsizlik kararı kararı.
Haklarındaki savlara ait DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan SADAT İdare Şurası Lideri Melih Tanrıverdi ise “Silahlı gücümüz yok” diyor. Kuruluşundan bu yana 25 ülke için askeri projeler ürettiklerini söyleyen Tanrıverdi, bu ismin 25 ülkede Ortadoğu ve Afrika ülkeleriyle birlikte Türkî cumhuriyetler olarak özetlendiğini söyledi.
Yaklaşık 20 takım çalışanının olduğunu tabir eden Tanrıverdi, ciddi odaklı proje yapma periyodunda emekli askerlerden de hizmet aldıklarını kaydetti. Tanrıverdi, büsbütün ülkelerin birlikleriyle çalıştıklarını belirterek, “Çatışma bölgelerindeki genel iş yapmıyoruz. Onun dışında farklı yapılarla mutlaka çalışmıyoruz. Senede 17 yıllık proje teklifleri geliyor. Bunların mukavele evresine gelmesinde çok önemli efor sarf ediyoruz. Yılda proje lakin yapabiliyoruz. Bir kaç tanesi hayata geçiyor yılı buluyor” dedi.
Tanrıverdi, Libya, Yemen’in çatışma bölgelerine girmeyi tercih ettiğini belirterek, “Biz girmek istesek de devletimiz onay vermez” açıklamasını yaptı. Tanrıverdi, açıklama yaptığı bir ülkeye yönelik faaliyetlere yönelik özel kuvvetler projesinin de yönetim onayı verilmemesi nedeniyle uygulanmadığını kaydetti.
SADAT Libya’ya yönelik BM ambargosunu deldi mi?
Peki SADAT, Birleşmiş Milletler’in (BM) silah ambargosu uygulanan Libya’da rastgele bir çalışma yaptı mı?
Şirket 2013 yılında Libya ordusu ile askeri spor tesisi ve zırhlı araç bakım-onarım merkezi için iki adet Âlâ Niyet Protokolü imzalamıştı. Lakin Ağustos 2013’te eski Tümgeneral Halife Hafter’in başlattığı isyanın ardından, bu mutabakatlar hayata geçiremedi. O günden beri SADAT’ın Libya’da Hafter’e karşı savaşan güçlere dayanak verdiği savları öne sürülüyor.
Tanrıverdi, 2013 tarihli sistemlere ait “BM ambargosunu delmeyecek şekilde projeler yaptık. Lakin o devir teknik ve mali teklif sunma kademesine yaklaşmışken Libya karıştı. 2020 yılında BM Güvenlik Kurulu Libya Yapımları Masası bize yazı gönderildi. Biz de Libya’da rastgele bir faaliyetimizin olmaması, ambargonun şuurunda bildirildik” dedi.
BM, 2011’de Libya’ya silah ambargosu veriyordu. Ancak Türkiye’nin bazı ülkelerin ambargo kararlarına karşılık Libya’ya askeri takviye yapabilmesi devam etti.
Kılıçdaroğlu’nun seçim güvenliği tezleri biliniyor mu?
Geçen hafta SADAT’ın kapısına giden CHP lideri Kılıçdaroğlu, “Önünde yer alan SADAT bir paramiliter kuruluştur. Düne kadar Erdoğan’ın yatırımını bunlar yapıyor. Amaçları ortada gayrı nizami hak eğitimi de var. Dikkatini çekerken kamuoyunun yani sabotaj, baskın, pusu kurma, , suikast ve tehdit. Birebir vakitte terörist yetiştiren bir kuruluş” dedi. 2023 seçimlerinde de işaret veren Kılıçdaroğlu, “SADAT biçimindeki kuruluşlar, kim olursa olsun seçimleri gölgeleyecek, seçimlerin yedekleri rastgele bir şey olursa sorumlusu SADAT’tır ve Saray’dır” ikazında bulunmuştu.
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, SADAT’ın seçim güvenliğine ait tehlikenin oluştuğunu tez etti Fotoğraf: ANKA
Kılıçdaroğlu’nun tezlerinin sorulması üzerine Tanrıverdi, “Seçim ihlalleri tehdidini sürdürecek, yanlışsız değil. İç siyasetin bir ögesi değildik” dedi.
Tanrıverdi, “Emekli asker TSK’dan edindikleri bilgilerle yabancı olarak proje yapılmasıyla devlet sırları taşınmış olmuyor mu?” sorusuna ise “Devlet sırları farklı, askerlik bilgileri başkadır. Biz askerlik mesleğiyle ilgili derleme yapılıyor. TSK’nın kapalı olarak alınması transfer kelam konusu değil” yanıtı verdi. Tanrıverdi, konuya yönelik projelerin tamamlandığını, ardından Dışişleri Bakanlığı, Ulusal Savunma Bakanlığı ve MİT’e raporladıklarını ve onay aldıklarını kaydetti.
Erdoğan’ın SADAT’ı ve şirketle kalanları var mı?
DW Türkçe, Erdoğan’ın “SADAT bağışıyla ilgimiz yok” açıklamasını da sordu. Adnan Tanrıverdi’nin 2016 Ağustos ayında Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanlığı’na atanmasının akabinde SADAT’tan istifa ettiğini kaydeden Tanrıverdi, “2020 Nisan’ına kadar o misyon yaptı. Misyon icabı orada. Bunun SADAT ile ilgisi yok. Adnan Paşa, devlet adamıdır” diye konuştu.
SADAT’ın iş takipçiliği yapmadığını savunan Melih Tanrıverdi, ticari faaliyetlerin gereği Savunma Sanayii Başkanlığı’na gittiklerini savundu. Tanrıverdi, “Bazı ülkelerin Türkiye’den talep ettiği ekipman, teçhizat ve mühimmat ekipmanları yapılıyor. Bunları SSB’ye iletmişizdir. Aselsan, MKE ve Roketsan’ın parçalarına talep yapılıyor. Biz de bu ülkelerin Türk savunma endüstrisine dahil olup olmadığı diye konuştu” . Tanrıverdi, “Bunda kurulabiliyor musun?” sorusuna “Komisyon kazancı bahisler da oluyor, almadığımız mevzular da oluyor” karşılığını verdi.
Tanrıverdi, devletten dayanak alamamaktan da şikayetçi. Hiçbir devlet kurumunun “Şu işi siz yapın” demediğini savunan Tanrıverdi, “Biz devletin yurt dışını çıkarmasını sağlayacak bir şirketiz. Devlet bizi desteklemiyor. Falan ülke, ‘sizinle çalışalım ama bize devletinizden tavsiye öneriniz’ diyor. Biz de Ulusal Savunma Bakanlığı ve Savunma Sanayii Başkanlığı ‘na yazıyoruz. Onlar ‘siz özel şirketiniz, size bu türlü bir referans veremeyiz’ diyorlar. Buna rağmen devlet bize referans olmalı. Devlet bizi başarısız” dedi.
Peki, SADAT Türkiye’den rastgele bir kuruma hizmet verdi mi? Tanrıverdi, bu sırada “Hayır, hiçbir kuruma danışmanlık eğitimi yok” diye yanıt verdi.
SADAT durumuna rapor hazırlandı mı?
Ancak Tanrıverdi’nin açıklamalarından zaman zaman SADAT’ın ticari bir şirket olmasına rağmen bol miktarda bol miktarda aşikâr raporlarda görüldüğü görülüyor.
Melih Tanrıverdi, Adnan Tanrıverdi’nin başdanışman olarak görevini yaparken 2016’dan itibaren askeri okullardan Ulusal Savunma Bakanlığı’na, Jandarma’nın İçişleri Bakanlığı’na bağlanmasını kullanmayı ve kabul edilmesini aktardı. Tanrıverdi, “terörün kaynağında bitirme politikası” olarak özetlenecek yeni terörle mücadele stratejisi ile Suriye’ye yönelik hudut ötesi harekat planlarının da Adnan Tanrıverdi’nin yönteminini ortaya çıkardı.
SADAT Suriye iç savaşına müdahil oldu mu?
Melih Tanrıverdi, bu eleştirilere “hayır” karşılığını vererek savlarını reddediyor. Ancak Tanrıverdi, “SADAT olarak 2012 yılında Türkiye’nin oradaki hudut bölgesindeki güvenlik önlemlerinin alınması gerekli, hudut ötesi harekat yapılması gereken ve göçü durdurması yönündeki normal ünitelerine rapor gönderildik” tabirini kullandı.
O periyot “ÖSO’nun da bizden eğitim talebi geldi” diyen Tanrıverdi, “Talep vaktinin özetlerini ayrıntılı biçimde raporlaştırdık, ‘konuyu yapabilirsin’ diye kayıt hakkında bilgi aldınız diye sorduk. Lakin bir cevap alamadık. Daha sonra da bu tıp mahzurlu mevzulara girmeyi tercih ettik. Sırf ülkelerinin birimlerine hizmet ödemesi uygun çözüm Daha sonra TSK, ÖSO’ya eğitim-bağış kapsamında eğitim açıklamasında bulundu.
SADAT 15 Temmuz’un adaletinde mi?
SADAT’ın 15 Temmuz darbe girişiminin bastırılmasında da hikayenin ulaştığı, şirketle ilgili keskin nişancıların Boğaziçi Köprüsü’nde bulunduğu tezi mevcuttu.
O anda çalışanlarının 4-5 olduğunu kurtaran Tanrıverdi ise “15 Temmuz’u televizyondan öğrendi. Sayın Cumhurbaşkanının davetiyle biz de meydanlara indik. Planlı programlı, proje dahilinde yürütülenğimizin varlığı gerçekten değil. ASDER bölgelerinin alan çıkışı da ferdî. O gece tankları durdurulan oldu Onlardan biri de emekli bir albaydı” dedi.
News
