Tabip zayıflığı: Cerrahi branşlar boş kalıyor

Sağlık Bakanlığı tarafından her yıl yayınlanan Sıhhat İstatistikleri Yıllığı’nın 2020 bilgilerine göre, Türkiye’de 88 bin 127’si uzman olmak üzere 171 bin 259 tabip var. 100 bin şahsa 205 hekim ve 105 uzman tabip düşüyor. Bu, Türkiye ile birlikte 38 üyeli Ekonomik İşbirliği ve Geliştirme Örgütü’nün (OECD) durdurulmasının altındaydı. OECD’de ona 100 bin bireye 356 tabip düşüyor.

Öte yandan Türkiye’deki strateji yöntemleride mevcut. Batı Anadolu ve Ege bölgeleri ile İstanbul dışında kalan yerlerin tamamında mevcut hekim ve uzman hekim sayıları, Türkiye’nin gözlendiğinın da altında seyrediyor. Hekim eksikliği de en çok cerrahi alanlarda hissediliyor.

“Cerrahi branşları tercih edilmiyor”

Ankara Tabip Odası’ndan Doç. Asuman Doğan, Tıpta Yeterlilik Sınavı’na (TUS) giren tabiplerin en çok dermatoloji, radyoloji, göz sıhhati ve hastalıkları, plastik cerrahi ile çocuk-ergen ruh sıhhati branşlarını tercih ettiğini söylüyor. DW Türkçe’ye konuşan Doğan, acil ve cerrahi branşların ilgi görmediğini ekliyor. Nisan 2022’de TUS yerleşiminde 12 bin 294 kontenjanın bin 859’u boş kaldı. Boş kalan kontenjanların birçoklarını da cerrahi branşlar oluşturur.

Türk Tabipler Birliği (TTB) İkinci Lider beyin ve hudut cerrahisi uzmanı Doç. Dr. Ali İhsan Ökten debunun esas nedenlerinden birinin çalışma şartları olduğunu belirtiyor:

“Çalışma koşullarının daha makus ve iş kaybının daha fazla olması, hasta yahut hasta yakınlarıyla daha fazla karşılıklı bir ortaya çıkması ve bunların yarattığı genetik, bilhassa damar branşlarının tercih oranlarını düşürüyor.”

Ankara Tabip Odası’nın bilgi birikimine göre, Türkiye çapındaki beyin cerrahisi için 279 kontenjanın 127’si, çocuk cerrahisinde 200 kontenjanın 148’i, genel cerrahide 545 kontenjanın 268’i, göğüs cerrahisinde 168 kontenjanın, 110’u ve kalp-damar cerrahisinin 204 kontenjanından 92’si boş kaldı. Doğan, “Eskiden damar branşlarının puanı çok yüksekti. Cerrahide çok fazla risk alıyorsunuz lakin emeğinizin karşılığını alamıyorsunuz” diye konuşuyor.

Sağlıkta şiddet ve malpraktis davalarının etkisi

Geçen yıllara kıyasla daha az tercih edilen branşlardan biri başkası ise çocuk sağlık ve hastalıkları. Pediatri Uzmanı Prof. Dr. Rukiye Ömeroğlu, çocuk acil, çocuk ağır bakımı ve evlenmek için açılan takımların boş parçalarını anlatıyor ve “Tıp fakültelerinden mezun olanlar klinik yapmak istemiyor, temel bilimleri tercih edilmeye çalışılıyor” diyor.

Prof. Dr. Rukiye ÖmeroğluFotoğraf: DW

Prof. “Şiddet bence bu seçimde birinci faktör. İkinci faktör, malpraktis. daha fazla artık malpraktis önemli bir bahis olmaya başladı” diyen TTB delegesi Prof.

“Bu durum, örneğin, genel pediatri katıldığının henüz uzman olmayan çalışmaları yolunda gidiyor. Örneğin, özel hastanelerde kalp nakli yapılıyor. Bakıyorsunuz konusu nakil, çocuk gastroenteroloğu olmadan yapılıyor. Dışardan yayın yapılıyor yani.”

Malpraktis, tedavi müdahalesinin ayrıştırılarak uygun şekilde yapılmayarak ziyana uğratılmasına deniyor.

“Hekim miktarını artırmanın yolu her yere tıp fakültesi genişletmek değil”

TTB, Temmuz ayının başında toplumsal medyadan geldiğini, 2022 yılının birinci 6 yerinde bin 171 tabibin çalışabilmek için almaları gereken “iyi hal belgesi” için başvurduğunu, “Yetişmiş doktorların fakirleşme, ağır çalışma şartları ve sıhhatte çoğalma baskısının yurtdışına göçüyor” sözleriyle duyurmuştu.

Ali İhsan Ökten, Türkiye’nin OECD raporunun altında olduğunu belirten Dr. Ali İhsan Ökten, tabip ve uzman doktor açığını kapatmak için ekonomik eksikli haklarla çalışma şartlarının güzelleştirilmesi, hastaya bakmanın azaltılması ve bakımın engellenmesine yönelik caydırıcı somut adımların atılmasının durdurulması çiziyor. Dr. Ökten’in sözlerini şöyle sürdürüyor:

“Şöyle bir paradoks var: Çok fazla tıp fakültesi başarısızlığı var lakın bir kısmı yalnızca tabelada. Boş bulduğunuz binayı tıp fakültesi yapamazsınız. Tabip miktarının artırılmasının yolu her yere tıp fakültesi açığı değil zira bu sefer tamamlanamayan eğitim veremiyorsunuz. Her tarafı eğitim hastanesi yaparak asistanlık, başarılı olmak eğitim veremezsiniz.”

Yükseköğretim Şurası (YÖK) Lideri Prof. dedi. Bu bildirildin bir ay sonra geçen yıl 6.135 olan TUS kontenjanı, 2022 yılı için 12 bin 294’e çıkarıldı.