TBMM Genel Kurulu iki aylık tatilin akabinde bugün yasama faaliyetlerine yeniden başlıyor. Meclis’i bu devirde yeni anayasanın yanı sıra siyasetin açıklamasında yer alan erken seçim tartışmaları ve parti birleşmeleri şeklinde çeşitli alanlarda gelişmeler bekliyor.
Meclis Genel Kurulu 29 Temmuz’daki birleşmeden sonra yaz aylarında tatile girmişti. Lider lider Mahmud Abbas’ın hitabı ve TİP Milletvekili Can Atalay’ın durumu için 15 ve 16 Ağustos’ta gerçekleştirilen Filistin’in iki harika yönetilenn akabinde Meclis 28. Devir 3. Yasama Yılı’na bugün saat 15.00’te başlıyor.
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un açılış konuşmasının akabinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Genel Kurul’a hitap edecek.
Yeni anayasada ilerlemek mümkün mü?
28. yasama dönemi TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş ile iktidar partisinin yapısındaki en değerli kaynaklardan birisi yeni anayasa çalışmaları olacak.
Kurtulmuş’un daha önceki anayasa ipuçlarını değiştirmesi ve sivil toplum birimleri, üniversiteler ve istekli bölümlerden yeni anayasaya ait görüş ve teklifler alınırken, AKP kümenin da Meclis’te bulunan siyasi partilerin ziyaret edilebileceği belirtiliyor.
Ancak TİP Milletvekili Can Atalay’ın durumu ile ilgili yaz aylarında düzenlenen harika oturumda yaşanan arbede ile muhalefet partilerinin iktidara önceki mevcut anayasaya uyma daveti yapılması sonrasında bu iznin somut bir sonuç çıkması şimdilik beklenmiyor.
TİP Milletvekili Can Atalay’ın durumu ile ilgili yaz aylarında düzenlenen harikulade oturumda arbede çıktı.Fotoğraf: ADEM ALTAN/AFP
Kurtulmuş, dünkü basın toplantılarında Ekim aylarından itibaren siyasi partilerin anayasa tekliflerinin görülebilecek bir portal oluşturacaklarını belirterek, yeni dönemde günlük olarak şunları kaydetti:
“Şu anda anayasa probleminin toplumun yapısında yer almıyorsanız doğal ki yer almadığı aşikardır. Fakat sonuçta partiler Meclis’in iki iktidar partisi, birinci ve ikinci partileri mutlaka mevzularda uzlaşı sağlar, başka partilerle de uzlaşı içinde kalırsa o vakit daha açık kalır 400’ün üzerinde katılım sağlanmış olan bir anayasa planı millet tarafından benimsenmiş demektir.”
31 Mart mahalli seçimlerinin akabinde AKP ile CHP’nin ortasında olağanlaşma görüşmeleri başladı ancak çok fazla bir ilerleme sağlanamamıştı.
Meclisin açılmasından anayasa ile ilgili tartışmaları alevlendiren bir başka gelişme ise Cumhur İttifakı’nın küçük ortaklarından Hür Dava Partisi (HÜDA PAR) Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu’nun “Anayasa’nın dördüncü unsuruna karşıyız” bölümündeki açıklamaları olmuştu.
Kurtulmuş dünkü basın toplantısında bu hususun hatırlatılması üzerine şöyle konuştu:
“İlk dört konusunda Türkiye’de parlamentoda temsil edilen partilerimizin tamamına yakını kahir ekseriyetinin rastgele bir savının ya da bir teklifinin olmaması, bunun karşılığında birinci dört husus hakkında yapılan rastgele bir tartışmanın gereksiz paralara ve zaman kaybetmesine neden olarak zayıflamaya katkıda bulunmaktır.”
Eski devirlerden kalan teklifler
TBMM’nin yeni devriminde önceki yasama döneminden kalan tekliflerle ilgili gelişmeler de ayrıntılı olarak takip edilecek. Genel Kurul’un yeni yasama devrine birinci olarak yarım kalan tekliflerle devam etmesi bekleniyor.
Bu bir araya getirilen Genel Kurul’da görüşmelere başlanan ve bazı unsurların kabul edildiği Öğretmenlik Mesleği Kanunu Teklifi, ilk ortaya çıkan tekliflerden.
Öğretmenlik Mesleği Kanun Teklifi’nin 22’nci birinci kısmı Genel Kurul’da oylanarak kabul edilirken, eğitimcilerin büyük reaksiyonlarını içeren tekliflerin toplantıları yarım bırakılarak yeni yasama faaliyetleri ertelenmişti.
Öğretmenlik Mesleği Kanunu’nda yapılması planlanan değişikliklere protestolara yol açmıştıFotoğraf: ANKA
Önceki devirlerdeki komitelerdeki görüşmeler tamamlanıp kabul edilen 9. Yargı Paketi ile Tüketicilerin Korunmasına Yönelik Kanun Teklifinin Genel Konsey görüşmelerine ise başlamamıştı. Bu tekliflere yeni devirlerde devam edilecek.
9. yargı paketinde yer alan “etki ajanlığı maddesi” olarak bilinen düzenleme eski periyotta çok tartışılmıştı. Bu hususun yargı paketinin yine dahil edilmeyeceği bu devrin değerli günün belirsizliklerinden biri olacak.
Bu arada Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu yargı paketinden bağımsız olarak Ekim ayında Yargı Islahatı Strateji Belgesi’nin açıklanması bekleniyor.
TBMM’yi yeni devirde bekleyen bir diğer mesai ise iç tüzük ile ilgili olabilir. Meclis İç Tüzüğü’nün yenilenmesi bir dönemdir konuşulan bir bahisti. TBMM Lideri Kurtulmuş’un Mecliste toplanmaya başlamasıyla parti kümeleriyle müzakere ederek bu mevzuyu gündeme taşıması kelam konusu olabilir.
Ekonominin değerli gündemi maddesi
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin yeni devirdeki en değerli günlük hikayelerinden birisi de iktisat olacak.
Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan 3 Ekim’de Plan ve Bütçe Kurulu’nda sunum yapacak. Sunumda ekonomik açıdan kıymetlendirecek olan Karahan’ın yüksek enflasyonu, küresel gelişmeler ve siyaset ile ilgili son durum değişimi bekleniyor.
Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan 3 Ekim’de Plan ve Bütçe Komitesi’nde sunum yapacak.Fotoğraf: Emin Sansar/Anadolu/picture Alliance
Meclis’in bu yasama periyodundaki bir başka iktisat liderliği ise 2025 yılı bütçesi olacak. Bütçenin ekim ayı boyunca Meclis’e artış ve ne Plan ve Bütçe Komitesinin toplanması Genel Kurul’daki toplantıların sert bir şekilde toplanması bekleniyor.
Öte yandan Meclis’in açılmasıyla birlikte Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in uyguladığı iktisat programı kapsamında kayıt dışılıkla gayret amacıyla alanlarda yeni tekliflerin artması da bekleniyor.
Geçen devir kurulda görüşülen Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da değişiklik teklifinin yeni periyotta görüşmelerine başlanması planlanıyor.
Bu ortada ANKA’nın haberine göre Kamu İktisadi Teşebbüsü (KİT) yönetişim ıslahatı, vergilemede aktif olmayan istisna, muafiyet ve indirimler, kamuoyunda bir süre boyunca tartışılan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, Kamu İhale Kanunu’nda da değişiklik, “esnek çalışma” ve İş Kanunu’nu TBMM’nin yeni devrinin başlıkların merkezinde olması bekleniyor.
Meclis’te yeni kümeler kurulur mu?
TBMM’nin yeni yaşama devrinde siyasetteki sıcak gündem de değerli yer tutarken küçük partilerin yeni kümeler kurup kurmadığı sürekli takip edilecek.
DEVA ve Gelecek Partisi 14 Mayıs 2023 seçimlerinin akabinde Meclis’te ortak kümelemeler için görüşmeler yürütülmüş lakin sonuç alınamamıştı. Bunun üzerine Gelecek Partisi ile Saadet Partisi, Saadet adı altında bir küme kurmuştu.
Meclisin yaz tatilinde Gelecek ile DEVA arasında bölünmeler yaşandığı, önderler Ahmet Davutoğlu ile Ali Babacan’ın da bir ortaya çıktığı ortaya çıktı. Lakin görüşmelerden bu aşamaya kadar somut bir sonuç alınamadı.
Yeni periyotta Meclis’teki sandalye aritmetiğinin değişip değişmeyeceği de bir sonraki sıcak gündem konusu olacak.
TBMM’deki son sandalye durumuna göre AKP’nin 266, MHP’nin 50, HÜDA-PAR’ın ise 4 milletvekili bulunuyor. Münasebetiyle İttifak’ın oyları 320’yi buluyor.
Öte yandan muhalefet cephesinde durum şöyle: CHP’nin sandalye sayısı şu an 128.
DEM Partisi’nin 57 milletvekili bulunmaktadır.
Geçmiş devirde Millet İttifakı’nda yer aldı ancak 28 Mayıs’taki ikinci çeşit sonrasında kopan UYGUN Parti’nin oğullarının kaybettiği akabinde 30 milletvekili bulunuyor.
DEVA’nın 15, Gelecek Partisi ve Saadet Partisinin ortak kurulumunun ise 20 sandalyesi var.
Şu anda bir partiden olmayan 8 bağımsız milletvekili bulunurken, yerel seçimde AKP ile ittifaka giden Tekrar Refah Partisi’nin ise 4 vekili var.
Demokrat Parti’nin 3, Türkiye Personel Partisi’nin 3, DBP’nin 2, Emek Partisi’nin 2, DSP’nin 1 milletvekili bulunuyor.
Yapay zeka kurulu kurulacak mı?
Meclis’in yeni periyodunda yapay zeka ile ilgili araştırma, organizasyon ve planlamalar ortadadır.
Komisyonda yapay zeka programlarının geldiği son nokta, programların güvenilir, şeffaflık kaydına uygun hareket edilip edilmediği, ferdî verilerin korunmasına ait yöntemlerin birleştirilmesi ve bunların karşı sorumluluğu üstlenmesi amacıyla koçluklarda çalıştırılması planlanıyor.
Komisyonun kurulma fikri TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı ve AKP Hatay Milletvekili Hüseyin Yayman tarafından açıklanmıştı. Yayman, Google’ın sunumunun yaptığı toplantıda “Yapay zeka konusunda Meclis’te bir araştırma komitesi kurulmasıyla ilgili çalışmalar var” diye konuşmuştu.
Öte yandan Dijital Mecralar Komisyonu’nun da istikrarının sürdürülmesi bekleniyor. İktidar en son Ağustos ayında Instagram’ı Hamas Siyasi Ofisi Şefi İsmail Haniye’nin paylaştığı ile ilgili paylaşımları engellediği kapatılmış yüksek ticari kayıplar ve gelen tatil nedeniyle 10 gün sonra tekrar açmıştı.
Dijital Mecralar Komisyonu’nun yeni devirde hazırlıkları bir süre devam eden Dijital Telif çalışmasının devam etmesi bekleniyor. Bu yasa ile içerik üreten kişinin, kurum ve parasal hakları haklarını muhafaza karşılığında toplamanın hedeflendiği belirtiliyor.
News
