Foreks – Türkiye Hanehalkı Enflasyon Beklenti Anketi’nde (TEBA) hanehalkı yıllık enflasyon beklentisi Eylül ayında bir evvelki aya nazaran 4 puan gerileyerek değişmeyerek %109 oldu.
Koç Üniversitesi ve KONDA işbirliğiyle hazırlanan TEBA Eylül ayı sonuçları açıklandı.
Ankete nazaran, hanehalkı yılsonu enflasyon beklentileri Ağustos ayında bir evvelki aya nazaran 2 puan gerileyerek %94’e geldi.
Ağustos 2025’e kadar olan 12 aylık devirde enflasyon beklentisi %101’den %96’ya geriledi.
Açıklamada şöyle devam edildi:
“TEBA enflasyon beklentileri Eylül ayında bir evvelki aya nazaran her üç göstergede de düşüş göstermiştir. Manşet enflasyon sayısındaki gerilemenin hanehalkı beklentilerine de yansımaya başladığı Eylül ayında net bir halde gözlemlenmiştir.
12 ay ileriye dönük beklentilerdeki değişim, TCMB’nin yayımladığı sektörel enflasyon beklentileri anketiyle uyumludur.2 TCMB anketinde de hanehalkı beklentilerinde Temmuz ve Ağustos aylarında gözlenen artıştan sonra Eylül ayında bir düşüş kaydedilirken emsal bir trend TEBA anketinde de izlenmektedir. Öte yandan TEBA anketinde ölçülen ortalama beklenti düzeyi daha yüksek kalmaya devam etmektedir.
Enflasyon beklentileri ortalama bedeli, yıllık ve yıl sonu enflasyon kıymeti için (1.sütun) medyan kıymetinden daha yüksektir. Bu durum dağılımın sağa çarpık olduğunu göstermektedir. Yani yıllık enflasyon beklentileri %109’den düşük olanların sayısı, yüksek olanlardan daha fazladır. Buna karşılık
12 ay sonrası enflasyon iddiası için ortalama bedel, medyan kıymetten düşük olup sola çarpık bir dağılıma işaret etmektedir. Yani 12-ay ileriye yönelik enflasyon beklentileri %96’dan düşük olanların sayısı, yüksek olanlardan daha azdır.
Anket sorularına verilen yanıtın iştirakçiler ortasında ne kadar farklı olduğunu ölçen çeyrekler ortası açıklık (IQR) kıymeti (3. satır), ankete verilen karşılıklar küçükten büyüğe sıralandıktan sonra dağılımın yüzde 25. ve 75. sıralarına karşılık gelen şahısların beklenti farkının kaç puan olduğunu göstermektedir. Bu paha, bir evvelki aya nazaran her üç soru için düşüş göstermiştir. Bu değişkenliğin düşüyor olması enflasyon varsayımı konusunda görüş birliğinin arttığını göstermektedir.
Ankette sorulan bir öteki soru “Buzdolabı, elektronik eşya üzere sağlam tüketim mallarını almak için şu an uygun bir vakit mıdır (yoksa bekleyip altı ay sonra satın almayı mı tercih edersiniz)?” sorusudur. Bu soruya geçtiğimiz ay iştirakçilerinin %91’i evet karşılığını verirken bu ay sözkonusu oran %87.5’e düşmüştür. Soruya evet karşılığı verenlerin ortalama 12-ay ileriye yönelik enflasyon beklentisi %96 olarak ölçülürken, beklemeyi tercih edenlerin enflasyon beklentisi ise bundan yaklaşık 3 puan daha düşüktür.
Enflasyon beklentilerini şekillendiren faktörler
Bu ayki ankette iştirakçilerin enflasyon beklentilerini hangi kriterlere nazaran oluşturduklarına dair bir soru yer almıştır. Buna nazaran, beklenti oluşumunda en besbelli faktör market ve besin fiyatları olarak göze çarpmakta olup iştirakçilerin %82’si market alışverişi ve besin fiyatlarının enflasyon beklentilerini güncellerken değerli bir rol oynadığını söz etmiştir. Bunu döviz kuru ve altın fiyatları izlemektedir. Eğitim fiyatları ve restoran, cafe, lokanta fiyatları üzere kalemler listede görece daha düşük tartıya sahipken uzman yorumlarının tesiri %25 ile tesiri en düşük olan faktörü göstermektedir.”
News
