Tüketici Birliği Federasyonu’nun tüketicilerin temel haklarından “barınma parası” analizlerinde kamuoyunda yapılan incelemelerde dikkat çekici sonuçlar ortaya çıktı.
Federasyon’un Tüketicinin Nabzı Çalışma Kümesi Lideri Merve Çıkarı, Ekim ayında yürüttükleri eğitimde noktada “Barınamıyoruz!” başlığıyla yayımlanan bir açıklamayla duyurdu.
“Toplumsal barışı zedeleyecek noktaya ulaştı”
Ülke iktisadında yaşanan yüksek enflasyon nedeniyle konut kiraları ve satış bedellerinde olağandışı artışlar yaşandına dikkat edildi, kira bedellerindeki bu hareketliliğin bir yandan ödenebilir kira bedeli ile kiralanan konut bulma problemine yol açtığına, başka bir yandan da kiralayan-kiracı bağlantılarında tükenen topluca barışı zedeledina vurgu yapıldı.
“Olumsuzluk daha da arttı”
Açıklamada, iktisat idaresinin bu meselesinin tamamlanması için toplu konut projelerinin devreye alındığı, öncesinde de 11 Haziran 2022-1 Temmuz 2023 tarihleri arasında yenilenecek kira kontratları için kira artışının gerçekleştiği yüzde 25 ile sonlandırıldığı hatırlatılarak kaydedildiği kaydedildi:
“Ancak getirilen bu sonlandırma, yaşanan sorun giderilmiş; bir yandan kira ilgisinden kaynaklanan hukuksal çatışmalar mahkemelerde yığılmaya başlamış, diğer yandan kiralayan – evde yaşayan bağlarında yaşanan olumsuzluklar daha da da artmıştı.”
Tüketici Birliği Federasyonu’nun kamuoyundaki araştırmasına göre ev sahibini vuran ekonomik kriz, barınma sorununun daha da arttığı bir yol izliyor. Fotoğraf: resim-alliance/imagebroker/W. Korall
“Tüketiciler baskı ve taciz nedeniyle haklarını kullanamadı”
Merve Yararı’nın açıkladığı araştırma kapsamındaki sahipleri, yüzde 65’i son bir yıl içinde kiralayan ile sorun yaşadı, sorun yaşayanların yüzde 40’ı da, yasal sonların çok üzerinde, yüzde 75 – 100 oranında kira artışı talebiyle karşı karşıya kaldı.
Kiralayan ile kira artışı nedeniyle sorun yaşayanların yüzde 58’i ise istenen kira artışını yapmak zorunda kaldı.
Ekonomi idaresi tarafından taşınan yüzde 25 oranındaki artış sınırlaması, sahiplerinin neredeyse tamamı tarafından bilinmektedir. Buna karşılık yüzde 73.6’sı kiraya verenin baskı ve taciz nedeniyle bu hakları kullanamadıklarını belirtti.
“Gelirin yarısı kiraya gidiyor”
30 Eylül-15 Ekim tarihleri arasında merkezde tutulan Tüketici Birliği Federasyonu’nun kayıtlı bilgilerinin tüketici katılımıyla gerçekleştirildiği açıklandı.
46 farklı yerleşim yerinde yaşayan 433 cihazla yapılan araştırmada gösterilen kira bedelini ödeyen tüketicilerin yüzde 67’si kâfi gelire ve depozito ödeme gücüne sahip olmadığını söylüyor.
Ayrıca araştırmada, hanenin toplam gelirinin yarıya yakınına kiranın ayrılması gerektiği ortaya konmuştur.
Kiracılar yüzde 74’ü ise son bir yılda kira bedellerinde ortaya çıkan artış, gelirlerindeki artıştan fazla olduğunu söylüyor.
“Ekonomik krizde olanı vurdu”
Araştırmada bulunanların yüzde 59’u son bir yıl içinde mesken aramak zorunda kaldı, konut arayanların yüzde 89’u ise yüksek kira talebi nedeniyle kriterlerine uygun konut bulamadı.
Açıklamada, “Bu yüksek oranlı, kiracı-kiraya veren ortadaki ilişkinin sıkıntılı olduğu ve 2020 yılında başlayan ekonomik değişimin nedeninin bu sorunun nedeni olduğuna işaret edilmektedir” denildi.
News
