Pazar günü İstiklal Caddesi’nde yaşanan patlama üzerine Bakan Süleyman Soylu’nun “Amerikan Büyükelçiliği’nin taziye dilemesini kabul etmiyoruz, reddediyoruz” halindeki kelamları iki ülke bağlantısının geleceğine dair soru işaretlerini getireceğini dile getirdi.
Soylu’nun bu açıklamasından yalnızca bir gün sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, G20 tepesi için gittiği Endonezya’nın Bali Adası’nda ABD Lideri Joe Biden ile kısa bir görüşme yaptı, kamuoyunda açıklandığı üzere YPG’nin patlaması gerçekleşmedi. Lakin Ankara’nın terör örgütü olarak görüldüğü durumda Washington’un dayanıklılığı, ikili ilişkilerde ana sorunun başında olarak öne çıkıyor.
DW Türkçe’ye değerlendirmede bulunan Washington Enstitüsü Türkiye Araştırmaları Programı Yöneticisi Soner Çağaptay’a bağlı, emsal atakların tekrarlanması durumunda ABD ile ilgilerin gözden geçirildiğine günlük baskı artabilir. ABD’nin, IŞİD’e karşı YPG’yi desteklemesinin Türkiye için kabul edilemeyeceğini vurgulayan Çağaptay, “Bir taraf Türkiye’nin PKK ile uğraşırken YPG’ye takviye sigortası ilgilere ziyan veriyor” dedi.
Soylu, Erdoğan’la aykırı mı düştü?
Öte yandan, Erdoğan-Biden bir araya getirildikten sonra yazılanların tamamı Erdoğan’ın Twitter’dan paylaşılan bildirisinde ABD’nin başsağlığı dileğinin kabul edildiğine ilişkin “Soylu, Erdoğan yahut Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’na istişareden mı hareket etti” yorumlarına teşekkür edildi.
Stockholm Üniversitesi Türkiye Araştırmaları Enstitüsü Yöneticisi Paul Levin’e bağlı Soylu, kelam konusu çıkışı “kendi başına” yaptı. DW Türkçe’ye verdiği demeçte Levin, “Gerçekte ne yaşandığını yalnızca iddia edebiliriz. Ancak Biden, Erdoğan’ın Soylu’nun çıkışından mutlu olmadığından ayrılmak üzere seçildi” diye belirtti.
Erdoğan, Bali uçuş uçağı gazetecilerine yaptığı açıklamaları da ABD’nin YPG’ye dayanağına değinmemişti.
AKP Küme Başkanvekili Bülent Turan da bahse süt Sözcü Haberine yaptığı değerlendirmede Süleyman Soylu’nun “duygusal hareket ettiğini” söyledi. Turan, “Bakanlar, küme başkanvekilleri olarak daha duygusal bakabiliriz. Ancak önder seviyede beşerler çok açılı görüşmeler yapacaktır” diyerek partinin yaklaşımını tabir etti.
Uzmanlar, Türkiye’nin uzunca bir süredir Cerablus’un doğusu ile Tel Abyad’ın ortasında kalan bölgeden YPG’yi çıkarmak istenene dikkat çekerken, bölgedeki ABD değil Rus askerinin varlığı kelam konusu.
ABD’nin 2019’da Fırat’ın sömürgesi olan Kobani’yi terk ettiğini hatırlatan ABD merkezli niyeti Ortadoğu Merkezi’nden analist Seth Frantzman, DW Türkçe’ye, “Amerikan ordusunun Suriye’deki varlığı oldukça sınırlı” dedi.
Bakanlığın açıklamasına göre İstiklal saldırısının satın alımının gerçekleştiği Kobani, Cerablus ile Tel Abyad’ın ortasındaki en büyük yerleşim birimi. Saldırgan’ın Türkiye’ye geçtiği Afrin’de ise Türkiye destekli Suriye Ulusal Ordusu ile buna rakip terör örgütü Heyet Tahrir Şam (HTŞ) hakimiyeti var.
F-16 sorunu nasıl aşılacak?
İlişkilerin güzelleştirilmesi için fırsat vaat eden alan ise Türkiye’nin F-16 savaş uçağı talebi. Hakikaten Erdoğan Bali dönüşü “F-16 problemini kısa vakitte çözmeyi umduğunu” söyledi.
Rusya’dan S-400 hava savunma füzeleri için F-35 programının sonlandırıldığı Türkiye, alternatif olarak F-16 filosunu gençleştirmeyi istiyor. Türkiye 2021’in Ekim ayında en son model 40 adet F-16 uçağı satın almak ve filodaki 80 filodaki modernizasyon için ABD’ye başvurmuştu.
Uzmanlara göre Türkiye’nin 40 adet yeni F-16 talebi ve 80 uçak için modernizasyon kiti talebi ABD’nin de çıkarılması. Bilhassa bunun yerine, Amerikan İktisadının yavaşladığı bir üretici Lockheed Martin ve savunma endüstrisi için büyük bir sipariş verildiği belirtiliyor. Lakin burada da Türkiye’nin komşusu Yunanistan’la münasebetleri sorun olarak belirleniyor. Çağaptay, “F-16 ilişkileri yavaş da olsa ilerliyor. Biden idaresi ve Pentagon’un satışı, F-35 konusunda Pentagon’un tutumu Türkiye aleyhineydi” dedi.
Yeni savaş uçağı alımının filonun yenilenmesi için kritik olduğunu kaydeden Çağaptay, “Alım yapılamazsa Türk savaş uçakları bu yılın sonunda büyük ölçüde uçamaz hale gelebilir. Biden ve Pentagon’un değerli fakat bir Senatör, Menendez, bunu engelleyebiliyor. “bunların sayısı kullanıldı. Demokrat Partili Bob Menendez, “Yunanistan’ı tehdit ettiği” gerekçesiyle Türkiye’ye F-16 savaş uçağı satışına mani oluyor.
Senato hesabı tutulmadı
Bu tabloya dikkat çeken Cumhurbaşkanı Erdoğan da 8 Kasım Salı günü orta seçimlerin sonuçlarını netleşmeden önce yaptığı değerlendirmede, “Cumhuriyetçiler başarılı çıkarsa tahminen iş bizim için çok daha kolay olacaktır” dedi. Bilhassa Cumhuriyetçilerin Pensilvanya adayı Mehmet Öz’ün Senato’ya girmeleri halinde Türkiye’nin tezlerinin Kongre Üyelerinin anlatılmasının daha kolay olacağı yerde vardı.
Seçimlerde, Kongre’nin iki kanadından Temsilciler Meclisi Cumhuriyetçilerin denetiminin geçse de Senato’da Demokratlar avantajını korudu. Ortadoğu Merkezi’nden analist Seth Frantzman, “İkili münasebetler son bir kaç yıldır aşağı karakterler. Mevcut Kongre’nin halinin, giden Temsilciler Meclisi Üyeleri ya da Senatörlerden farklı besleme için hiçbir neden yok” dedi. Frantzman’a katılan Türkiye, “Washington’daki yardımcı olacağı inancıyla İsraille ilgilerini geliştirmeye çalışıyor” lakin, Yunanistan’a yönelik “tehditleri” Kongre’yi kazanmaya yardımcı olmuyor.
EKONOMİ
07 Şubat 2025EKONOMİ
07 Şubat 2025GÜNDEM
07 Şubat 2025GÜNDEM
07 Şubat 2025GÜNDEM
07 Şubat 2025GÜNDEM
07 Şubat 2025EKONOMİ
07 Şubat 2025Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.