DOLAR 35,9866 0.26%
EURO 37,3871 -0.01%
ALTIN 3.315,910,61
BITCOIN 3515410-0.64161%
İstanbul

HAFİF YAĞMUR

SABAHA KALAN SÜRE

Türkiye soruşturma ve davaları bana bildirildi mi?, Dünyadan Haberler

Türkiye soruşturma ve davaları bana bildirildi mi?

ABONE OL
Kasım 19, 2023 11:12
Türkiye soruşturma ve davaları bana bildirildi mi?, Dünyadan Haberler
0

BEĞENDİM

ABONE OL

DW Türkçe’nin Memleketler arası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) iş birliğiyle yürüttüğü Gölge Diplomatlar (#ShadowDiplomats) araştırmasına göre, Türkiye’de yabancı ülkeleri temsil eden fahri konsolosların en az 50’si skandallar, soruşturma ve davalarla

Üç yüzü aşkın sayıyla çok sayıda fahri konsolosa mesken barındıran Türkiye’nin sınırlarından biri bu bireysel soruşturma ve davaları temsil eden devletlere bildirir. DW Türkçe’ye konuşan emekli diplomat Yalım Eralp, “Bir fahri konsolos rastgele bir suçlamayla karşılaştığında mahallî makamlar bunu temsil etmekteydi. Bildirmek gerekiyordu. Bildirmek gerekiyordu. Bildirir ve der ki bu kişinin fahri konsolosluğundan vazgeçmek. O vakit o ülkeden de vazgeçer” diyor.

Ancak araştırma, Türkiye’de bulunup da bu temsil hakkını elde edenlerin yaklaşık yüzde 16’sının, suçlamalara karşı misyonuna devam eden ya da minimin karıştığı gözaltı, soruşturma ve davalardan sonra fahri konsolos seçilen kişilerden oluştuğunu ortaya koydu.

Fahri konsolosluk kurallarını belirleyen Viyana Sözleşmesi’ne 1976’da taraf olan Türkiye, taraf devletler için bağlayıcı olan bu mukavelenin tüm kararlarına uymak zorundadır.

Viyana Mukavelesi’nin 42’inci unsuru ise “tutuklama, tutuklanma yahut kovuşturma hallerinin yazılı olarak bildirilmesi” başlığı altında, “Bir konsolosluk işçisi mensubunun tutuklanması, yırtılması yahut cezai bir kovuşturmaya tabi tutulması halinde, kabul eden Devlet konsolosluk şefini en zamante Farkındalıkla yapmakla” diyor. sözleşmenin 58’inci unsurunun ikinci gruplarına ait ise bu, fahri konsolosluk memurları için geçerlidir.

DW Türkçe’ye konuşan emekli diplomat Ünal Çeviköz, Fahriosların Viyana Sözleşmesi’ne göre konsolide rastgele bir kişiselliklerinin olmadığını, bulundukları ülkelerin ülkelerinde o ülke kanunlarına tabi olarak vurguluyor. (Konsolosluk işleriyle ilgili beyan edilenler hariç)

Türkiye soruşturma ve davaları bana bildirildi mi?, Dünyadan Haberler
Emekli diplomat Ünal Çeviköz Fotoğraf: DW/H. Köylü

“Dışişleri Bakanlığı bilgilendirmesi”

Eğer bir fahri konsolos hakkında rastgele bir cezai süreç varsa bu durum o kişinin görevlendiren başvurunun ödenmesinin Dışişleri Bakanlığı’na ilişkin olduğu söz eden Çeviköz, “Herhangi bir biçimde bir yolsuzluğa bulaştığı hakkında bir yahut bir bilgi, o zaman o fahri konsolosu görevlendiren ülke , onun kendisini temsil ettiğinden artık hoşlanmaz ve o kişiden misyondan azleder. Ama türlü bir durum benim hatırladığım kadarıyla bir örnek olarak yok” diye konuşuyor.

Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’de diğer bir ülkedeki fahri konsolosluğu yürüten ve hakkında soruşturma ya da dava açılan kaç kişinin ilgili ülkelerin temsilciliklerine bildirildiğine dair soruyu yanıtlamazken DW Türkçe’ye katılan fahri konsoloslar, isimlerinin devam eden dava ya da soruşturmalarla ilgili temsillerin gerçekleştiği rastgele bir ikaz ya da bildirim aldıklarını belirttiler.

Dört soruşturma bir dava

Eylül 2012’den itibaren bir AB ülkesi olan Hırvatistan’ın Antalya fahri konsolosluğu görevini yürüten iş insanı Fettah Tamince bu görev sırasında “Fethullahçı Terör Örgütü-FETÖ” ile ilgili dört başka soruşturma ve bir dava açıldı.

Tamince’nin “FETÖ’ye yardım ve üyelik” suçlamalarından yargılandığı tek dava dört yıl ileri sürdü. Konya’da görülen davada mahkemeden Mart 2019’da beraat kararı çıktı.

Tamince hakkında Nisan 2016’da “FETÖ üyesi olmak” ve “dolandırıcılık” suçlamalarıyla açılan soruşturmaya, üç ay sonra takipsizlik kararı verildi. Darbe girişiminin akabinde ise “nitelikli dolandırıcılık, zimmet, inanç berbata kullanılması ve FETÖ’ye üye olması” hatalarından yeni bir soruşturma daha açıldı. Soruşturmaya Mayıs 2018’de verilen takipsizlik kararı, üç ay sonra itiraz üzerine kaldırılırken bu karara da itiraz üzerine takipsizlik bölümü kaldıran hakimlik, Eylül 2018’de kendi kendine yetebilen bozdu. Yargıtay, Temmuz 2020’de verilen soruşturmada bu iki takipsizlik raporu bozarak yine soruşturmanın yolunu açtı.

Türkiye soruşturma ve davaları bana bildirildi mi?, Dünyadan Haberler
İş insanı Tettah TaminceFotoğraf: Demirören Görsel Medya

Hırvatistan Dışişleri’nde serbest bırakıldı

Söz konusu dava ve soruşturmalar 2015 yılından bu yana resmi kaynaklara devam ederken, Tamince’nin Hırvatistan’ın fahri konsolosluğunu yakın bir tarihe kadar sürdürdüğünü gösteriyor. Hırvatistan Dışişleri Bakanlığı’nın ICIJ takımıyla paylaştığı resmi konsoloslar listesinde Tamince, Eylül 2022’de dahi bu unvana sahipti. Hırvatistan’ın Ankara Büyükelçiliği’nin web sitesinde Tamince hala ülkede bulunan Antalya Fahri Konsolosu, TC Dışişleri Bakanlığı’nın operasyon portalında bu saklanırken yer almaması dikkat cazibeli görünüyor. Bu şekilde birbiriyle çelişen bilgiler bu bahis hakkında yeteri kadar şeffaflığın bulunmadığını da gösteriyor.

Geçen yılın Nisan ayında Hırvatistan’ın Antalya için yeni bir fahri konsolos adayının sunduğu haberlere yansırken, Tamince’nin fahri konsoloslukla ilgili dalgalanmaları ne durumda kamuya açık kaynaklarda hiçbir performans görülmüyor. Fettah Tamince bahisle ilgili sorularımızı yanıtlamadı.

Ülkede otel yatırımı var

Turizm ve otel işletmeciliği faaliyetleriyle öne çıkan Tamince’nin Hırvatistan’da yatırımları da bulunuyor. Tamince, Hırvatistan’ın Dubrovnik yapabileceği Rixos Premium serisinin sahibi olan Hotel Libertas şirketi sahibi.

ICIJ’in yayımladığı Paradise Papers ve Pandora Papers sızıntılarında Tamince’nin offshore şirketlerle kontakları ortaya çıktı. 2021 yılında Fettah Tamince’nin arkadaşı olduğu “Bodrumbir” şirketi, Ziraat Bankası’ndan 277 milyon lira “usulsüz” kredi çekerek Cennet Köyü’nde 700 dönümlük kamu alanı satın alma sorunu geldi. Danıştay ihaleyi iptal etti ancak karar uygulanmadı.

Fettah Tamince’nin ilgili olarak Hırvatistan’ın Antalya fahri konsolosluğu görevine devam ettiği dava ve soruşturmalar devam ediyor, Dışişleri Bakanlığı’nın bu dava ve soruşturmaları Hırvatistan yetkililerine rapor edilmediği konusunda soru işaretlerine neden oldu.

Hırvatistan Dışişleri Bakanlığı da ICIJ ortaklarının hususlarıyla ilgili hususlara cevapsız bırakıldı.

Belize tek soru sormadı

“FETÖ’nün gözaltıları” ile kamuoyunun gündeme gelmesiyle birlikte o dönemde fahri konsolosluk görevini sürdürenler iş insanı Mustafa Çıkrıkçıoğlu da bulunuyor. Demir, çelik ve maden dallarında faaliyet gösteren Çıkrıkçıoğlu, Ağustos 2016’da “FETÖ”nün mali yapılanmasına yönelik operasyonda gözaltına alındı. Türkiye İşadamları ve Endüstriciler Konfederasyonu (TUSKON) ile ilişkilierek elde edilen Çıkrıkçıoğlu sözü alındıktan sonra bireysel gün içinde hür kaldı.

Çıkrıkçıoğlu, 2010 yılından bu yana Belize’nin İstanbul fahri konsolosluğu misyonunu sürdürüyordu. Gözaltı kararından sonra görevine uzun süre devam eden Çıkrıkçıoğlu, Belize’nin bu bahiste kendisine hiçbir şey sormadığını söyledi.

Darbe girişiminden sonra Türkiye’ye yatırımcı daveti için harcadığı heyetlerde de yer alan Çıkrıkçıoğlu’nun görevine Kasım 2021’de hiçbir münasebet gösterilmeden verildi.

Şirketlerin Belize ile hiçbir ticari bağlantısı olmadığını vurgulayan Çıkrıkçıoğlu, Fahri konsolosluk misyonuna getirildiğinde Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanvekili olduğunu ve o periyot hiçbir ticari faaliyeti olmayan Belize ile Türkiye ortasındaki ticari münasebetlerin faaliyete geçtiğini söyledi. Çalışmaların ardından Belize’ye Türkiye’de vize muafiyeti sağlandığını belirtti.

Fahri konsolosluk misyonunun neden iptal edildiğini şimdi anlamadığını anlamadığını tabir eden Çıkrıkçıoğlu, “Takdir devletimizin” dedi.

Hayali ihracat soruşturması

Bir fahri konsolosun bu efsaneye ulaşması için hem bu temsili talep eden hem de fahri konsolosa mesken bulunduran ülkenin gereklilikleri vardı. Fakat bu hikayeden öncekiler hakkında gözaltı kararı çıkan yahut söz veren fahri konsoloslar da kelam konusu.

Bu isimlerden biri de AKP’li İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu’nun oğlu ve ASC hukuk bürosunun sahibi Avukat Murat Aksu.

Kamuoyuna yansıyan bilgilere göre Aksu, Mart 2005’te İstanbul’da bir hayali ihracat soruşturması kapsamında söz verdi. Aksu hakkında daha sonra takipsizlik ortadan kalktı.

Hürriyet Gazetesi’nin haberine ilişkin soruşturma 1999 yılında Aksu’nun idare şurası üyesi olduğu Kalpeks Kalyon’un hayali ihracat yaptığına ait oluşumlar hasebiyle ortaya çıktı. Gümrük Müsteşarlığı’nın resmi yazısında, Kalpeks Kalyon’un Polonya’daki Dajo Sp isimli şirkete 666 bin dosya ihracat yaptığını belirtilirken Interpol, Dajo Sp’nin firma kaydının yoktu ve nerede olduğunu bu tür bir firmasını tespit etmişti. Sözünde Kalpeks Kalyon’un evraklarının uydurmadığını söyleyerek Aksu, bu firmayla fiilen bir illiyet bağı olmadığını, imza olması gerektiğini imza attığını söylemişti.

Mayıs 2011’de Burundi İstanbul Fahri Konsolosu olarak atanan Aksu, Burundi Büyükelçiliği’nin resmi web sitesinde misyonuna devam ediyor. Aksu, hayali ihracat oluşumları ve bu tezlerin fahri konsolosluk sürecinde sorulup sorulmadığına ait sorularımızı yanıtlamadı.

Aynı zamanda TFF Lider Vekili olan Murat Aksu’nun kurucu arkadaşı olduğu ASC Hukuk Ofisi’nin kamu bankaları olan Vakıfbank, Halk ve Ziraat bankalarının icra evraklarının takibini yaptığı geçen yıl tartışma söz konusu olmuş, CHP Milletvekili Murat Buyruk, Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’a bahis hakkında soru önerisi teklifi.

Türkiye soruşturma ve davaları bana bildirildi mi?, Dünyadan Haberler
Dışişleri Bakanlığı, Ankara Fotoğraf: resim-alliance/Pacific Press/A. Goçer

Yasa dışı bahis operasyonu

Meksika’nın Antalya fahri konsolosu olan Doruk Kaya’nın ismi da bu göreviye atanmadan yaklaşık dört yıl önce bir yasa dışı bahis operasyonu ile ilgili bir gelişme yaşandı. Kıbrıs ve Türkiye’de düzenlenen Kaya Holding’in sahiplerinden Doruk Kaya, basına yansıyan haberlere sahip, Eylül 2016’da yasa dışı bahis operasyonuyla alınan 57 kişi ortada yer alıyordu. Operasyona mevzu sanal bahis tertibinin 10 milyar dolar değerinde olduğu belirtilirken Kaya hakkında alınan gözaltı kararının nasıl sonuçlandığı kamuya açık kaynakta yer alamadı.

Fahri konsolosluk misyonuna Kasım 2020’den bu yana devam eden Kaya, bu görevi ve hakkında ortaya çıkan haberlerle ilgili sorularımızı yanıtlamadı.

Bazı fahri konsolosların isimleri ise son periyotta isimli olaylarla gündeme geldi.

Adları isimli hadiselere karışanlar

Haziran ayında Gaziantep’te savcılığa çıkış bir yol kesme olayıda ismi geçen Özgür Özdağlı, 2021 yılından bu yana Şili’nin Gaziantep fahri konsolosluğu görevini yürütüyor. Özdağlı, bu ülkenin fahri konsolosu olmak için 2017’de başvuruda bulunduğunu, başvurunun ise 2021’de olumlu sonuçlandığını söyledi.

Basına yansıyan haberler, bu yolun kesilmesi olayını “FETÖ Borsası” ile saklandı. Özgür Özdağlı, beraberindeki kişilerle seyahat halindeyken konvoydaki bazı arabaların önü kesilmiş, olayla ilgili tutuklanan Yılmaz Öztürkmen, olayla ilgili olarak Gülen Cemaati’ne yönelik soruşturma ve davalarda yer alan bireylerden alınan rüşvetler münasebetiyle oluşan bir husumetten kaynaklandığını bildirmişti.

“İtibar suikasti çabası”

Bu tezin büsbütün iftira olduğunu savunan Özdağlı ise DW Türkçe’ye yaptığını bildirdi “FETÖ” yahut dava kayıtlarıyla ilgi ve tutulmadığını, tüm bunların şahsına yönelik bir “itibar suikasti” çabası olduğunu söyledi.

Sanayi ve dış ticaret dallarında faaliyet gösterdiğini belirten Özdağlı, fahri konsolosluk uygulamalarının kendisine ticari ya da siyasi yönetime bir avantaj sağladığını da anlattı.

“Bin kişinin üzerinde istihdam sağlayıp büyük bir ihracat ağıyla Türkiye’ye döviz dönüşü gösterdiğini belirten Özdağlı, Şili’den 2008 ila 2015 yılları arasında büyük ölçülerde ceviz ithalatı yaptığını, fahri konsolosluk unvanından önceki ise AKP Şehitkamil Meclis Üyesi ve Organize Sanayi Bölgesi İdare Konseyi Üyesi görevlerinin esasen mevcut olduğunu vurguladı.

İddialara karşılık

Haiti İstanbul Fahri Konsolosu Metin Güneş de Türkiye’deki fahri konsolosların ortasında adı isimli hadiseye karışmış isimlerden.

MET-GÜN İnşaat’ın ortaklarından biri olan Metin Güneş’in şirketinin bulunduğu plaza 18 Ekim 2021’de saldırıyı azmettirdiği ırkın akrabası ve tekrar inşaatçı olan İrfan Güneş, tehdit, şantaj ve konutun dokunulmazlığının şiddetlenmeleriyle tutuklanmıştı. İrfan Güneş’in tutuklanmasının akabinde, ihalelerde genişlediği bir bölümdeki yargı mensuplarını “Beni ayır, seni de yakarım” diyerek tehditlerin yarattığı çoğalmaları baskıda yer aldı.

Metin Güneş’in Uçankuş TV isimli dergi kanalında Can Tanrıyar ile olan iştirakleri ise bitmişti. Bu periyoda Can Tanrıyar ve aileleri Nisan 2021’de darp edildikleri bir olayın sorumlusu olduğu savıyla Metin Güneş hakkında şikayetçi olduğu basına yansımıştı. Güneş, kelamın ortaya çıkması ve bu oluşumların fahri konsolosluğunu etkileyip etkilemediği ile ilgili yöneldiğimiz sorulara karşılık verir.

Metin Güneş, Ekrem İmamoğlu’nun İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Lideri seçiminin akabinde, AKP devrinden kalan asfalt alacakları için belediyenin bankadaki “haczedilemez” hesaplarından 565 milyon liraya el koymasıyla da yeniden gündeme gelmişti.

Metin Güneş’in fahri konsolosluğu ile ilgili ilk çevrimiçi bilgi Kasım 2021’e rastlıyor. Dışişleri Bakanlığı’nın kayıtlarına katılan Güneş, bu görevine devam ediyor.

Türkiye soruşturma ve davaları bana bildirildi mi?, Dünyadan Haberler
Gölge Diplomatlar (Gölge Diplomatlar) araştırması 160 gazetecinin ortak çalışmasıyla hazırlandıFotoğraf: ICIJ

#ShadowDiplomats nedir?

“Gölge Diplomatlar (Gölge Diplomatlar)” memleketler arası diplomaside en az incelenen rollerden biri olan fahri konsolosluğa ışık halen devam ediyor. Bu istek diplomatlar, ekseriyetle büyükelçilik yahut konsolosluk bulunmayan, yabancı hükümetlerin çıkarlarını desteklemek için kendi ülkelerinde çalışırken.

Soruşturma, fahri konsolosluk sistemi, gerekliliği denetlenmeden atanan ya da kazandıkları bu statüyü zenginleştirmek, kanun yaptırımlarından kaçmak yahut siyasi gündemleri ilerletmek için kullanılan bazı isimler tarafından baltalanarak ortaya çıkarıldı.

Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) ve ABD’li haberlerin ProPublica’nın koordinatörlüğünde dağıtıldığı, 46 ülkede 61 medyanın bir araya geldiği bir gazetecilik iş birliği olan “Gölge Diplomatlar (Gölge Diplomatlar)” 160 gazetecinin ortak çalışmasıyla bir araya getirildi. Türkiye ile ilgili işlemleri yalnızca DW Türkçe’nin gerçekleştirdiği küresel araştırmada yer alan gazeteciler skandallara yahut ceza davalarına karışmış en az 500 adet fahri konsolos tespit etti.

En az 10 karakter gerekli
Gönderdiğiniz yorum moderasyon ekibi tarafından incelendikten sonra yayınlanacaktır.


HIZLI YORUM YAP
300x250r
300x250r

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.

Sağlık Turizmi Reklam Ajansı