Eski İktisattan Sorumlu Devlet Bakanı Kemal Derviş, 74 yaşında hayatını kaybetti. Dünya Bankası Birinci Lider Yardımcılığı ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Başkanlığı görevi yapan Derviş 2000 ve 2001 yıllarında yaşanan mali krizlerin akabinde Türkiye’ye davet edilmişti.
13 Mart 2001 tarihinde Bülent Ecevit’in icra ettiği İktisattan Sorumlu Devlet Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı görevini üstlenen Derviş, Memleketler arası Para Fonu (IMF) ile müzakereleri yürütmüştü. 3 Kasım 2002 seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi’nden (CHP) İstanbul milletvekili seçilen Derviş, 9 Mayıs 2005 tarihinde milletvekilliğinden istifa ederek Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) başkanlığı misyonuna getirildi.
Kemal DervişFotoğraf: Götz Schleser/IMAGO
Eğitim hayatı
İngiltere’de İktisat alanında dünyanın önde gelen üniversitelerinden olan London School of Economics’ten mezun olan Dervişler sırayla lisans üstü eğitim aldı. ABD’nin dünyaca ünlü Princeton Üniversitesi’nin İktisat Kısmı’nda doktorasını yaptı.
Bülent Ecevit’in 1973-1976 yıllarında iktisat ve memleketler arası ilgilerden sorumlu yatırımını yapan Derviş, doçent hekim olarak Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) ve Hacettepe Üniversitesi’nin yanı sıra Princeton Üniversitesi İktisat Kısmı ve Woodrow Wilson Okulu İktisat ve Milletlerarası Alakalar Kısmı’nda Öğretimin misyonunda bulundu. Kemal Derviş, 1978 yılında Dünya Bankası’na katıldı.
Dünya Bankası’nın Washington’daki merkez eviFotoğraf: Daniel Slim/AFP/Getty Images
22 yıl Dünya Bankası’nda misyon yaptı
Dünya Bankası Araştırma Servisi’nde misyona başlayan Derviş, 1982 yılında Dünya Bankası’nda Global Sanayi Kısmı Sanayi Stratejisi ve Siyaseti Başkanlığı görevine getirildi. Bu misyonu 1986 yılına kadar sürdüren Derviş, yıl Dünya Bankası’nın Avrupa, Ortadoğu ve Kuzey Afrika Bölgesi’nden sorumlu baş ekonomistliği misyonuna atandı.
Orta Avrupa Kısmı’nda, 1987 yılından 1991 yılına kadar yönetici olarak görev yapan Derviş, daha sonra Kuzey Afrika Kısmı’nda yönetici olarak görev aldı. Derviş, daha sonra Dünya Bankası’nın Ortadoğu ve Kuzey Afrika (MENA) Kısmı’ndan sorumlu Lider Yardımcılığı görevine getirildi.
1996-2000 yılları arasında Ortadoğu ve Kuzey Afrika’nın lider yardımcısı ve 2000 yılından itibaren Yoksullukla Çaba ve İktisadi İdare kurulu lider sorumlusu olarak komitenin mesleğinin 22 yılında Dünya Bankası’nda görev aldı.
Kemal Derviş, Mayıs 2000-Mart 2001 periyodunda, Dünya Bankası’nda, küresel düzeyde başarısızlıkların azaltılması programları ile iktisat yönetimi ve siyaset hususları için küresel yönlendiriciden sorumlu lider yardımcısı görevini sürdürdü.
2001 yılında Ecevit Türkiye’ye çağrıldı
Şubat 2001 krizinin akabinde devrin başbakanı Bülent Ecevit tarafından Türkiye’ye çağrılan Kemal Derviş, 2 Mart 2001’de hazineden sorumlu devlet bakanlığına atandı. İktisadın başına getirilen Derviş’e, Merkez Bankası, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Şurası, Sermaye Piyasası Heyeti Başkanlığı, Ziraat Bankası, Halkbank ve Türkiye Kalkınma Bankası bağlandı. Derviş’in 10 Ağustos 2002 tarihinde izin verdiği kadar süren bakanlığı periyodunda, Türkiye, Memleketler arası Para Fonu ve Dünya Bankası’ndan 30 milyar yakın kaynak aldı ve 2001 krizi atlatıldı.
“Dış Ticarette Planlama Modelleri” ve “Kalkınma Siyaseti için Genel İstikrar Modelleri” başlıklı iki kitap yanı sıra çeşitli akademik mecmualarda yayımlanmış iktisat konusunda çok sayıda makaleleri bulunan Derviş aylık olarak Project Syndicate’te yazıyordu. Bu makalelerin özet bir derlemesi, “Reflection on Progress: Essays on the Küresel Politik Ekonomi (İlerleme Üzerine Düşünme: Global Politik İktisat Üzerine Denemeler)” liderliğiyle Brookings Press tarafından yayımlandı. Yeniden Brookings Press tarafından yayımlanan Inequality in America (Amerika’da Eşitsizlik) ve Asia and Policymaking for the Küresel Ekonomi (Küresel İktisat için Asya ve Siyasa Yapımı) amacıyla değerli kitap ve yayınların eşyazarı ve eşeditörlüğü üstlenmiştir. Küresel Ekonomik Yönetişim Durumu kitabı Daha İyi Bir Küreselleşme 2005 yılında yayımlandı.
Brookings Enstitüsündeki çalışmalar
Brookings Enstitüsü Global İktisat ve Kalkınma Programı Kıdemli Uzmanı ve Edward M. Bernstein Uzmanı olan Kemal Derviş, İstanbul Siyasetler Merkezi Kıdemli Danışmanı’ydı. Derviş, Nisan 2009-Kasım 2017 ortalarında Brookings Enstitüsü Global İktisat ve Kalkınma Programı Lider Yardımcısı ve Yöneticisi olarak misyon yaptı. Paris Bosphorus Enstitüsü (Institut du Bosphore), Institut de Prospective Economique du Monde Méditerranéen (IPEMED), Center for Küresel Development, Office Chérifien des Phosphates ve Criteria Caixa dahil olmak üzere çeşitli idari istişare şurası üyesiydi.
News
