Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 1915’te Osmanlı Devleti’nde Ermenilere yönelik katliam ile ilgili olarak “Ermeni Soykırımı”nı kullanan Joe Biden idaresini sert bir lisanla eleştirdi.
Çavuşoğlu, Pazartesi günü Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, “Tarihi çarpışmaya yeltenen siyasi şarkılar yeniden sahnede! Siyasi açıklamalarla tarih tekrar yazılamaz. Bu tavırlarında ısrar eden teklifçiler, arkadan niyetli ve ikiyüzlülükleriyle hatırlanacaklardır. Ulu Türk Milleti’ne tarih dersi vermek haddi değildir” . Bakan, paylaşımında “#1915Olayları” etiketini kullandı.
“Beyhude çabaları”
Dışişleri Bakanlığı tarafından ise “bazı ülkelerin hükümetlerin katılımıyla yapılan beyanlara” ait bir açıklama yayınlandı.
“1915 olayları konusunda gerçeklerle ve milletlerarası hukukla bağdaşmayan şanssız açıklamalar, tarihi siyasi saiklerle tekrar yazan yeltenen beyhude çabalardır” tabirine yer verildiği, “1915 olaylarının siyasetçilerinin kendimlerine ve iç siyasi mülahazalarına tanınamayacağı” belirtildi. Bu tavrı sürdürenlerin “tarihte siyasi fırsatçılar olarak anılacağı” tabir edildiği belirtildi, “Bizim açımızdan kararsız olan bu açıklamalar reddediyor, bu yanlışta ısrar edenleri en şiddetli biçimde kınıyoruz” denildi.
Beyaz Saray: Soykırımda yitirilen canları anıyoruz
Çavuşoğlu ve Dışişleri’nin reaksiyon gösteriyor, 24 Nisan Ermeni Soykırımı’nı Anma Günü vesilesiyle Beyaz Saray tarafından yayınlandı, “Bugün, Meds Yeghern’de, Ermeni Soykırımı sırasında kaybolan canları anıyor ve hiçbir zamanı unutmama kelamımızı yeniliyoruz” sözü.
Açıklamada, “Dünyanın çeşitli ulusları olarak bu acı dolu tarihi anmak için bir ortaya çıkarken, günümüzdeki zamanlarda Ermenilerin gözenekli direnişi ve azmini hedefliyoruz” denildi. Ermenilerin Amerikan ulusunu güçlendirdiğinin belirtildiği belirtildi, “(Ermeniler) kendi hikayelerini ve setlerinin hikayelerini anlattılar, ki 108 yıl önce yaşanan o soykırım hatırlansın ve onun gibisi bir daha yaşanmasın diye” sözüne yer verildi. Açıklamada Türkiye’nin ismi açıklanmadı.
24 Nisan 2019’da Los Angeles’ta düzenlenen bir aktiflikte taşınan pankart: “1915: Bir daha asla” Fotoğraf: picture-alliance/AP Photo/D. Dovarganlar
Erivan’da anma
Ermenistan’ın başşehri Erivan’da, 1915’te ömrü tükenenleri anma gayesiyle bir gece kamp düzenlendi. Yürüyüşe, yaklaşık 10 bin kişinin katıldığı belirtildi. Yürüyüşe katılmak üzere Türkiye ve Azerbaycan sahillerinin yaktıkları gözlendi.
1915’te ne olmuştu?
Birinci Dünya Savaşı sürerken Anadolu’da yaşayan Ermeniler 1915-1916 yıllarında, dönem Osmanlı idaresi tarafından Doğu Anadolu’dan Suriye ve Mezopotamya’ya sürgüne zorlanmıştı. Açlık, susuzluk, hastalık ve katliamlar nedeniyle binlerce Ermeni, sürgün yollarında hayatlar kaybedildi. Ermenistan ve çok sayıda tarihi, bu devirde 1 milyonun üzerinde Ermeninin sistematik olarak katledildiği ve ağır şartlarda vefata terk edildiğini savunarak bu süreci “soykırım” olarak nitelendiriyor. Türkiye ise tahkim kararının, savaştaki güçlü güçlerin elinde isyana karşı “oğul bakımı” olarak alındığını savunuyor; “acı olaylar” yaşadığını kabul etmekle birlikte soykırım nitelendirmesine karşı çıkıyor.
Ermeni kırımını dünyada 30’u aşkın ülkede, parlamento uçağında soykırım olarak mevcuttur. Almanya’da Federal Meclis 2016 yılında Ermeni kırımını soykırım olarak nitelendiren bir kararı kabul etmişti. Alman hükümeti ise soykırımın hukuki bir tarifini içeriyor ve bu husustaki kararın yetkili mahkemelerce verilebileceğine işaret ederek Ermeni kırımıyla ilgili bu tanımlamayı kullanmıyor.
ABD Lideri Biden “soykırım” tabirini birinci defa 2021’de kullanmıştı.
News
