Türkiye bölgesinde PKK/YPG ögelerine yönelik uzun süre boyunca yapmak istediği operasyona hafta sonu Suriye ve Irak için mesafeden Pençe Kılıç hava harekâtı ile başlarken, güvenlik kuvvetleri hava harekatının kara ögeleriyle devam hareketi yüksek mümkünlük olarak görülüyor fakat bunun zamanlaması için hastalıkların arttığını dikkat çekiyor.
Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından 2019 Mayıs ayından itibaren ve Irak’ın geniş kapsamlı “Pençe” operasyon serisi İstiklal Caddesi’ndeki akının akabinde hafta sonu Suriye’ye gerçek anlamda genişletildi.
Millî Savunma Bakanlığı’nın toplumsal medya üzerinden “Hesap zamanı” sözüyle duyurulan harekât kapsamında “Irak’ın genişleyenki Kandil, Asos, Hakurk’un yanı sıra Suriye’nin yayılanki Arap Pınarı, Tel Rıfat, Cizre ve Derik bölgeleriki hedefn” eş vakitli olarak ateş nereden alındığı belirtildi. Vurulan maksatlar ortasında birinci kez Suriye’nin seviyesindeki Kürtlerin Kobani, Arapların Ayn el-Arab olarak isimlendirdiği “Arap Pınarı bölgesi” olarak yer aldı.
Hava harekatının başlamasının akabinde gözler kara harekatının yapılmasıyp yapılmasıyacağına çevrilirken, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Katar uçuş uçağının yaptığı açıklamada harekatın “sürekliliğinin kelam konusu olduğunu”, karadan ve havadan yapılması gereken yapılmaması devamını, ısıtılıncaya kadarki hava bombardımanlarının hudutta Irak’ta 140 km 20 km güneye kadar indiğini söyledi.
Kara harekâtı ne vakit başlıyor?
Peki Türkiye’nin uzun vakit geçirmek istediği bu operasyonların devamı niteliğinde bir kara harekâtı, harcanan ve kapsamı ne olabilir?
Hava Kuvvetleri eski İstihbarat Lideri Gürsel Tokmakoğlu, DW Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede kara harekatının beklenmekte olduğunu belirtiyor:
“Bu harekât elbette kaideler uygun bir süre içinde yapılacaktır. Bu kaideler yalnızca ABD ile ilgili değildir ve bireysel zaman diliminde mutlaka bir sistemin sürdürülmesi, hazırlıkların yapılması gerektiği şekilde düşünülmelidir.”
Güvenlik ve Dış Siyaset Analisti Cahit Armağan Dilek de hava harekatları münferit ve kısa vadeli olarak değerlendirildiği için milletlerarası toplum daha az reaksiyona yol açılmasına işaret ederek, kara harekatının ise milletlerarası hukuk açısından diğer bir nitelik taşıyabileceğini belirtiyor.
Dilek, PKK ve YPG unsurlarının Azez’deki Türk üssüne ve son olarak Karkamış’a yapılan son saldırıları ise Türkiye’ye kendilerince karşılık verme çalışmasının yanı sıra kara harekâtına zorlama olarak da pahalandırıyor ve yoğunlaştığını söylüyor:
“Sonuçta TSK’ya karşı dayanmaları mümkün değil. Askerlerin girdiği zamanın hepsini dağıtır, bunu biliyorlar. Ancak milletlerarası baskıyı Türkiye’nin üzerine çeker, tahminen de finansal yaptırımlar uygulamanın önünü açmaya çalışıyorlar.”
Dilek, kara harekâtı için Türkiye’nin yeni bir askeri birlik göndermeye gerek duymayabileceği zirai bölgelerde zati TSK güçlerinin bulunduğunu belirterek, “Oradaki birliklerimiz tahminen diğer gayelere yönlendirilebilir. Zira bizim denetimlerimizin oluşturduğu genel hudutlarında PKK, PYD’ye ilişkin noktalar var” diyor.
Gaziantep’in Karkamış ilçesinde bugün havan topu ve roket ile taarruz gerçekleşmiş ve biri çocuk biri öğretmen iki kişi hayatını kaybetmiştir.
ABD’nin Ankara Büyükelçiliği taarruzla ilgili bir kınama iletisi yayınlayarak, “Bu barış ve haklı olarak görülemeyen saldırıları güçlü bir formda kınıyoruz” dedi.
Bir sonraki maksat Menbiç mi?
Güvenlik Siyasetleri Uzmanı Hasan Selim Özertem bundan sonraki maksatlardan birinin Menbiç olabileceğini düşünüyor.
Ankara’dan daha önce açıklanan farklı açıklamalarda PKK’nın Suriye ayağı olarak nitelendirilen YPG ögelerinin temizlenmesi için başlatılacak operasyonun gayesi olarak Tel Rıfat ve Menbiç gösterilmişti. Türkiye’nin burada 30 kilometre derinliğinde bir inançlı bölge oluşturmak istenene günlük de haberler yayımlandı.
Özertem, Menbiç’in 2018’den bu yana hem ABD ile hem de Rusya’yla daima olarak konuşulan bir alan olduğunu belirterek, PKK’nın burada militanlarını çekmemiş olduğunu ve İstiklal Caddesi’ndeki son akının akabinde buranın Türk organizasyonca işaretlendiğini bulduğunu aktarıyor.
İçişleri Bakanı Soylu, Mersin ve İstiklal Caddesi taarruzlarının Menbiç’te planlandığını söylemişti.
ABD ve Rusya’nın yansıları ne olur?
Bu ortada Türkiye’nin şu anda yalnızca hava harekâtı ile sonlu olarak bu adımına karşılık ABD ve Rusya’dan meydana gelen yansılar de dikkatle takip ediliyor.
Türkiye, ABD’nin Suriye’deki YPG güçlerine verdiği silah ve eğitim koşullarından uzun süre rahatsızlandı. ABD ise Türkiye’nin Suriye’deki askeri müdahalelerini desteklemiyor.
ABD’nin Erbil Başkonsolosluğu internet sitesinde harekât öncesi yayımlandığını belirtmişti, “Türkiye’nin Suriye’nin ve Irak’ın bölgedeki askerî harekât düzenleyebileceğine dair haberler nedeniyle” vatandaşlarını uyarmıştı.
Bu ortada ABD’nin Türkiye’ye F-16 satışı için onaylanması gereken ABD Kongresi’nin toplu üyelerinden operasyona karşı çıkan gruplar halinde de ayrılmaya başladı.
Tokmakoğlu, kara operasyonu için kıymetlendirme yapılırken F-16 satışı sırasında konuların dikkate alınmadığını belirterek, “Türkiye F-16’ların kaideye bağlı sigortasını esasen kabul etmedi” diyor.
Financial Times ise Beyaz Saray’ın Orta Doğu ve Kuzey Afrika Koordinatörü Brett McGurk’ün Türkiye’nin hava operasyonu sonrası Washington’un Türkiye’den “Suriye’nin gidişatlı sıkıntı durumu daha da istikrarsızlaştıracak bir şeyin yapılmamasının garantisini istediğini” açıklamasına yer verdi.
Tokmakoğlu, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile Erdoğan’ın Soçi’de 5 Ağustos’ta yapılan görüşmelerde Suriye ile ilgili olarak olacak yerlerde anlaştıklarını belirterek, “Temel hedef ABD’nin askerinin ve desteğinin Suriye’den çıkartılmasıdır. düzenlemeler buna ait olup devam etmektedir” yorumu yapmaktadır.
Diğer tarafta Türkiye’nin bu türden bir operasyonu, uzun vakittir, yeşil ışık yakmayan Rusya’daki denklemdeki bir başka değerli ülke. Zira bölgedeki hava avantajı Rusya’da.
Tokmakoğlu, hafta sonu yapılan hava harekâtı için Rusya’dan herhangi bir talepte bulunulmadığını belirterek, şunları ekliyor:
“Rusya aslında bu türlü bir işlem için onay makamı değil. Türkiye isterse Suriye hava kapatma kullanılabilir, Adana mutabakatı ve BM Sözleşmesi’nin 51. hususu buna izin verir. Ayrıyeten yalnızca hava harekatının yapılması milletler arası manada daha kabul edilebilir ve risksiz bir operasyon formülüdür.”
Esad ile olağanlaşma süreci hızlanır mı?
Sondaki bir diğerinin önünde çıkan, Ankara’nın Suriye Devlet Lideri Beşar Esad ile ilgili gelişmelerin hızlanıp hızlanmayacağı.
Erdoğan, Endonezya dönüşü Suriye ve Mısır’la bağlantılarla ilgili soru üzerine “Siyasette ebedi dargınlık, kırgınlık, küslük olmaz. Vakti, vakti geldiğinde oturur, kıymetlendirir, ona mevcut olan de bir yenilemeyi yapabilirsiniz. Şu anda Türkiye olarak bu ayrıntılarda sorunlu olan ülkelerle bağları tekrar ele alabiliriz, sil baştan sona” dedi.
Dilek, Türkiye için en büyük bölgede komşularki federal yapılar olarak göstererek, Irak’ta geç kalındığını ancak Suriye’de bunun gerçekleşmesinin kesinlikle önlenmesi gerektiğini söylüyor.
Bu orta Suriye’de tahlili ele alan süreç olan ve Türkiye, Rusya ve İran heyetlerini bir ortaya çıkaran Astana Doruğu’nun 19’uncusu bu hafta Kazakistan’da düzenlenecek.
Özertem, Suriye’de tahlil için şu anda birkaç farklı süreçte farklı kanallardan genişliğini hatırlatarak, Esad’ın tüm bu görüşmelerden istifade ederek ve Rusya ile İran’ın rejimini alarak tami Suriye’de genişletmeye devam ettiğine dikkat çekiyor. Özertem, kelamlarını şöyle sürdürüyor:
“Eğer Esad’la bir görüşme kelam konusu olursa PKK’nın genişletilmesi gündeme gelebilir. Esad için öncelikle alanlardan birisi İdlib. İdlib’de gelecekte nasıl bir istikrar kurulacak, nasıl bir sistem kurulacak? Bunun şimdi adı konmamış durumda. Esad ile Türkiye ortasında Yürütülecek bir diyalog gelecekte PKK’nın bünyesinde yer alacak şekilde sonlandırılması açısından tesirli olacaktır.”
Ankara ile Şam ortasında tam bir olağanlaşma hala sağlanmazken, istihbarat hizmetlerinin vakit zaman görüştüğü biliniyor.
EKONOMİ
07 Şubat 2025EKONOMİ
07 Şubat 2025GÜNDEM
07 Şubat 2025GÜNDEM
07 Şubat 2025GÜNDEM
07 Şubat 2025GÜNDEM
07 Şubat 2025EKONOMİ
07 Şubat 2025Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.