Uluslararası İşbirliği Platformu ile Körfez Araştırma Merkezince düzenlenen “Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Kurulu (KİK)-Türkiye Ekonomik Forumu 2023” İstanbul’da gerçekleştirildi.

Ticaret Bakanı Bolat, forumda, İsrail’in Filistin’e yönelik son ataklarına değinerek, “Hayatını kaybeden Filistinlilere Allah’tan rahmet, yaralılara acil şifalar diliyorum. Ülkemiz bugüne kadar olduğu üzere bundan sonra da Filistin halkının haklı davasında yanında olmaya ve Filistin’e her alanda tam dayanak vermeye devam edecektir.” sözlerini kullandı.

Bolat, Kovid-19 salgını, Rusya-Ukrayna Savaşı ve 6 Şubat zelzelesinin Türkiye’nin iktisadı ve ticareti üzerinde olumsuz tesirleri olduğunun altını çizerek, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde ekonomimiz büyümeye devam etmektedir ve son sayılar Türkiye iktisadının gücünün ve Türkiye iktisadına inancın en besbelli göstergeleridir. Türk iktisadı 2022 yılında yüzde 5,5 büyümüştür. Bu yıl da yüzde 4 ve üzeri büyüme gösterme ihtimali vardır. Ulusal gelirimiz bu yılın sonunda 1 trilyon doları aşacaktır. Bu büyüme oranlarıyla Türkiye, OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) ve G20 ülkeleri ortasında birinci üçtedir. Cumhuriyetimizin 100. yılında ekonomimiz son 12 çeyrektir aralıksız büyümesini sürdürmüş, 2023 yılının birinci çeyreğinde yüzde 3,9, ikinci çeyreğinde ise yüzde 3,8 oranında büyümüştür.

Türkiye’nin gayri safi ulusal hasılası son 8 yılın en yüksek düzeyi olan 906 milyar dolara ulaşmıştır. Ayrıyeten 2002 yılında 36,1 milyar dolar olan ihracatımız 7 kattan fazla artarak 2022 yılında 254,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu sayı Cumhuriyet tarihinde ulaşılan en yüksek ihracat sayısıdır. Bu yıl da birinci 10 ay prestijiyle 210 milyar doları aştık. 255-260 milyar dolar mal ihracatını ve 100 milyar doların üzerinde de hizmetler ihracatını yakalayacağız. Böylelikle ülkemize yaklaşık 355-360 milyar dolar bir döviz geliri sağlayacağız.”

“TÜRKİYE BÜYÜMEYE, İSTİHDAM YARATMAYA, MAL VE HİZMET İHRAÇ ETMEYE DEVAM EDİYOR”

Son devirde dünya ticaretinde yaşanan daralmaya rağmen, Türkiye’nin ihracatında son aylarda kırılan rekorların iktisat ismine umut verici olduğunu vurgulayan Bolat, “2023 Ocak-Ekim periyodunda ihracatımız sarsıntı felaketine ve dünya ekonomisindeki zayıflamaya karşın bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran artış sağlayarak 210,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu ekonomik büyümenin temelinde, üretimi, yatırımı ve ihracatı teşvik eden başarılı siyasetler yer almaktadır.” diye konuştu.

Ticaret Bakanı Bolat, bu periyotta finans bölümü ve ekonomik kurumların güçlendirildiğini, özel kesimin desteklendiğini ve yatırım girişlerini teşvik edecek yasal düzenlemeler gerçekleştirildiğini belirterek, şöyle devam etti:

“Ekonomimizdeki bu olumlu gelişmelerin de yardımıyla piyasalarımızı açık tutmak, şirketlerimizi desteklemek ve daha yeterli bir iş ve yatırım ortamı için çalışmak ana odağımızdır. Türkiye büyümeye, istihdam yaratmaya, mal ve hizmet ihraç etmeye devam ediyor. Ticaret diplomasimizi güçlendirerek, ülkemizi yatırımlar için cazibe merkezi haline getirerek, ihracatımızın çeşit ve hacmini genişletme gayelerimiz doğrultusunda çalışmalarımızı sürat kesmeden sürdüreceğiz.”

Bolat, Türkiye’nin en değerli ticaret ortaklarından biri olan Körfez Bölgesi’nin global iktisat açısından büyük potansiyelinin şuurunda olduğunu ve son periyotta bölgenin çeşitli alanlardaki atılımlarını takdirle izlediğini söyledi.

Jeopolitik açıdan büyük ehemmiyete sahip Körfez Bölgesi’nin Asya, Avrupa ve Afrika ortasında, adeta deniz ticaretinin kavşağında yer aldığını lisana getiren Bolat, “Körfez Bölgesi tıpkı vakitte dünya petrol ve doğal gaz rezervlerinin üçte birinden fazlasını elinde bulundurarak, yükselen bir stratejik ekonomik pozisyona sahiptir. Bölgenin dinamik iktisadı, memleketler arası ticarete açıklığı ve Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesine açılan bir kapı olarak stratejik pozisyonu, iş fırsatları yaratmakta ve bu bölgeyi tüm ihracatçılar için cazip bir pazar haline getirmektedir.” değerlendirmesini yaptı.

Bakan Bolat, bugün Körfez ülkelerinin toplam GSYH’sinin 2,4 trilyon doların üzerinde olduğunu ve bu sayının 2050’de 6 trilyon dolara ulaşmasının beklendiğini söz ederek, Körfez içi ticaret hacminin 107 milyar dolar düzeyinde olduğunu, bu açıdan KİK ülkelerinin dünyanın 8. büyük iktisadını oluşturduğunu kaydetti.

Bolat, “Ayrıca Körfez ülkelerindeki varlık fonlarının toplam büyüklüğü 3,2 trilyon dolar civarındadır. Bu minvalde, KİK ülkelerinin varlık fonları, bu ülkelerin büyük servetlerini yönetmede ve gelir kaynaklarını çeşitlendirmede giderek daha merkezi bir rol oynamaktadır. Birebir vakitte bu yaklaşım, petrol fiyatlarındaki dalgalanmalar ve iklim değişikliği üzere global zorluklarla karşı karşıya olan bölgenin ekonomik ve siyasi istikrarının korunmasına da yardımcı olmaktadır.” dedi.

“2022’DE ARAP ÜLKELERİNE İHRACATIMIZ BİR EVVELKİ YILA NAZARAN YÜZDE 15 ARTARAK 46 MİLYAR DOLARA ULAŞTI”

Bolat, Türkiye’nin bölgesel ve global bir ticaret merkezi olarak Arap ülkeleriyle olan işbirliğine her vakit öncelik verdiğini, bölgesel entegrasyon projeleri, stratejik ikili muahedeler ve güçlü siyasi alakalar yoluyla ticaretin artmasına ve işbirliğinin derinleşmesine yer hazırladıklarına işaret etti.

Bugün, Türkiye’nin Arap ülkeleriyle ticaret hacminin kıymetli ölçüde arttığını aktaran Bolat, şunları kaydetti:

“2022 yılında Arap ülkelerine ihracatımız bir evvelki yıla nazaran yüzde 15 artarak 46 milyar dolara ulaşmıştır. İthalatımız ise yüzde 31 artarak 36 milyar dolar oldu. Birebir yıl Arap ülkelerinin toplam ihracatımızdaki hissesi yüzde 18, ithalatımız içerisindeki hissesi ise yüzde 10 olmuştur. Bölgesel ve global bir ticaret merkezi olarak KİK ülkeleriyle işbirliğine her vakit öncelik veriyoruz. Bölgesel entegrasyon projeleri, stratejik ikili muahedeler ve güçlü siyasi bağlantılar yoluyla ticaretin artmasının ve işbirliğinin derinleşmesinin önünü açıyoruz.”

KİK İLE 2002’DE 1,2 MİLYAR DOLAR OLAN İHRACATIMIZ 2022’DE 9,4 MİLYAR DOLARA YÜKSELDİ”

KİK ülkeleriyle ikili ticaret hacminin yıllar içerisinde değerli ölçüde artış gösterdiğine dikkati çeken Bolat, 2002’den 2022’ye kadar olan periyotta KİK ülkeleriyle ikili ticaret hacminin 2,1 milyar dolardan 22,7 milyar dolara yükseldiğini belirtti.

Bakan Bolat, bu kapsamda, KİK ile 2002’de 1,2 milyar dolar olan ihracatın 2022’de 9,4 milyar dolara yükseldiğine vurgu yaparak, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Benzer biçimde 2002 yılında 908 milyon dolar olan ithalatımız 2022 yılında 13,3 milyar dolara ulaşmıştır. KİK ülkeleri ile olan ticaret hacmimiz 2022 yılı prestijiyle 22,7 milyar dolar düzeyindedir. Bu sayılarla 2022 yılında KİK ülkeleri ile ticaret hacminde rekor düzeye ulaştık ve Türkiye, KİK ülkelerinin en büyük 9’uncu tedarikçisi oldu. 2023 sayılarında biz bunun 30 milyar dolara yaklaşabileceğini öngörmekteyiz. İkili ticaret sayılarımızdaki artış umut verici olsa da mevcut sayıların potansiyelimizi yansıtmadığını düşünüyoruz. Bu bağlamda ikili ticaret hacmimizde istikrarlı bir artış sağlamak ve sürdürülebilir bir ticari alakaya ulaşmak için her türlü çabayı göstermeye hazırız.”

Bolat, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar üzere KİK ülkeleriyle imzaladıkları Kapsamlı Ekonomik Paydaşlık Muahedeleri (CEPA) ile bu sayıları daha da ileriye taşıyacaklarını aktararak, CEPA’ları ileri ve kurumsal seviyede ticari bağlantılara ulaşmak için değerli araçlar olarak gördüklerini söyledi.

2005’te başlayan Türkiye-KİK CEPA müzakerelerinde Nisan 2009’a kadar dört tıp müzakere gerçekleştirildiğini anımsatan Bolat, “2010 yılında KİK Sekretaryası’nın tüm STA müzakerelerini askıya alıp, gözden geçirme kararı alması üzerine Türkiye-KİK CEPA müzakereleri kesintiye uğradı. Bu minvalde, teknik gruplarımızın 13 yıllık ortadan sonra geçtiğimiz mayıs ayında görüşmelere başladığını görmek çok hoş. KİK ile Türkiye ortasındaki CEPA’nın, ülkelerimiz ve her iki tarafın halkları ortasında büyüyen paydaşlığı teşvik edeceğine ve katkıda bulunacağına hiç kuşkum yok. KİK ile STA müzakerelerini sürdürmeye hazırız.” formunda konuştu.

“İİT ÜLKELERİYLE İHRACATIMIZ, 2002’DE 4,7 MİLYAR DOLARDAN 2022’DE 65 MİLYAR DOLARA YÜKSELDİ”

Küresel tedarik zincirleri açısından stratejik pozisyondaki Körfez ülkeleri de dahil olmak üzere İslam dünyası ile ağırlaşan ikili ilgiler doğrultusunda Türkiye’nin ticaret hacmini artırmaya yönelik yeni ve savlı bir strateji geliştirdiklerini vurgulayan Bolat, şunları kaydetti:

“2002’den 2022’ye kadar olan periyotta İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ülkeleriyle ihracatımız, 2002’de 4,7 milyar dolardan 2022’de 65 milyar dolara yükselmiştir. Misal formda 2002 yılında 6 milyar dolar olan ithalatımız da 2022 yılında 67,8 milyar dolara ulaşmıştır. Bu kapsamda, İİT ülkeleriyle 2002 yılında 10,8 milyar dolar olan ticaret hacmimiz, 2022 yılında 132,8 milyar dolara yükselmiştir. Müslüman ülkelerin Türkiye’nin ihracatındaki hissesi yüzde 26’ya yükseldi. Bu sayı 2002’de yalnızca yüzde 11’di. Gayemiz bu sayısı 5 yıl sonra yüzde 35’e çıkarmaktır. Türkiye’de 2002’de yalnızca 5 bin yabancı yatırımcı vardı. Bugün 85 bin yabancı yatırımcı bulunmaktadır. Bunlar içinde çok fazla Arap ve İslam ülkelerinden yatırımcı bulunmaktadır. Bu yatırımların toplamı 252 milyar dolardır. Bunun yüzde 73’ü Avrupa ve ABD üzere batılı ülkelerden gelirken, 16 milyar dolara denk gelen yüzde 7’si ise KİK ülkelerinden gelen yatırımlardır.”

Bolat, bugüne kadar Arap ülkelerinden Türkiye’ye gelen yatırımın ise 16,2 milyar dolar olduğuna (yüzde 6,7 pay) işaret ederek, “Arap ülkelerindeki Türkiye’nin toplam yatırımı ise -toplam yurt dışındaki yatırımlarımız içerisindeki yüzde 4,2’lik payla- 2,1 milyar dolar düzeyinde ve Türkiye’nin KİK ülkelerindeki toplam yatırımları ise 171 milyon dolar fiyatındadır. Müteahhitlik firmalarımız tüm dünyada, bugüne kadar 487,5 milyar dolar bedelinde 11 bin 878 proje, Arap ülkelerinde ise bugüne kadar 177,6 milyar dolar bedelinde 3 bin 595 proje üstlenmişlerdir. KİK ülkelerinde ise 73,6 milyar dolar fiyatında 837 proje müteahhitlik firmalarımız tarafından üstlenilmiştir.” bilgisini verdi.

2002’den 2022’ye kadar olan devirde müteahhitlik şirketlerinin İİT ülkeleriyle yaklaşık 272 milyar dolar bedelinde 6 bin 28 proje üstlendiğini anlatan Bolat, müteahhitlik firmalarının toplam proje sayısı ve kıymetinde Arap coğrafyasının hissesinin üçte teğe ulaştığını, Körfez bölgesi iktisadında kelam sahibi olan belirli başlı ülkelerin hepsinin kalkınma vizyonları yoluyla ekonomilerini çeşitlendirmeyi hedeflediğini bildirdi.

Suudi 2030 Vizyonu, Abu Dhabi 2030 Vizyonu, Katar Ulusal 2030 Vizyonu, Bahreyn 2030 Ekonomik Vizyonu, Kuveyt 2035 Vizyonu ve Umman 2040 Vizyonu’nun Türkiye için değerli fırsatlar barındırdığını lisana getiren Bolat, şöyle devam etti:

“Mega projeler barındıran bu kalkınma planlarında Türk firmalarının yer alabilmesi emeliyle büyük gayret sarf ediyoruz. Bu maksatla son 6 ayda Suudi Arabistan, BAE, Kuveyt, Katar ve Ummanlı muhatabımız bakanlarla ikili görüşmeler gerçekleştirdik. Bu görüşmelerimizin birçoğunda iş etraflarının de hazır bulunduğu iş forumu yahut yuvarlak masa toplantıları gerçekleştirdik. Bu toplantılarda müteahhitlik firmalarımız ve tedarikçilerimiz muhataplarıyla gerçekleştirmiş oldukları görüşmeler sonucunda işbirliği için yüksek potansiyel bulunduğunu vurguladılar.”

Bolat, KİK ülkelerinin yalnızca doğal kaynakları değil, jeostratejik ve lojistik potansiyelleri ile de dünya iktisadını etkilediğine değinerek, Körfez ülkeleri ve Avrupa’yı Irak üzerinden birbirine bağlayacak 1200 kilometrelik demir yolu ve kara yolu ağından oluşan “Kalkınma Yolu Projesi”nde Türkiye’nin etkin bir rol oynayacağını söyledi.

Bakan Bolat, “Bu proje ile yalnızca bölgenin lojistik altyapısı güçlenmekle kalmayacak, bölge firmaları için değerli iş imkanları ortaya çıkacaktır. Bu gayeyle yakın vakitte Irak’ı ziyaret ettik ve görüşmelerde bulunduk. Türkiye bu projenin geliştirilmesi ve tamamlanması ile ilgili işbirliğine hazırdır.” açıklamasını yaptı.

“SAĞLIK TURİSTİ SAYISI 2002’YE NAZARAN 8 KAT ARTARAK 2022’DE 1,3 MİLYONA ULAŞTI”

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye’nin turizmden sıhhate, eğitimden lojistik ve bilişime kadar hizmet ihracatında önder ülke olmayı hedeflediğinin altını çizerek, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Dünya turizm liginde 4. sıradayız. 55 milyar dolar turizm geliri ve 56 milyon turist bekliyoruz bu yıl sonuna kadar. Bu açıdan KİK ülkeleri, turizm açısından yüksek bir potansiyel sunmaktadır. 2002’den 2022’ye kadar olan devirde ülkemize KİK ülkelerinden gelen turist sayısı değerli ölçüde artmıştır. 2002 yılında KİK ülkelerinden gelen ziyaretçi sayısı 1151 iken, 2022 yılında yaklaşık 1,5 milyona ulaşmıştır. Bu manada, Türkiye’nin KİK ülkelerinden sağladığı turizm geliri 2022 yılında 1,2 milyar dolar civarında gerçekleşmiştir. Birebir halde sıhhat turizmi bölümünde de Türkiye, bugüne kadar sıhhat hizmetlerine yaptığı yatırımlarla hem bölgesinin hem de dünyanın önde gelen aktörlerinden biri haline gelmiştir. Ülkemiz, sıhhat hizmetleri dalındaki gelişme ve nitelikli iş gücü ile jeostratejik pozisyonunun avantajlarını birleştirerek sıhhat turistleri için değerli bir destinasyon haline gelmiştir. Sıhhat turizmi dalı 2012 yılından bu yana Bakanlığımız tarafından yenilikçi bir yaklaşımla desteklenmektedir. Sıhhat turisti sayısı 2002 yılına nazaran 8 kat artarak 2022 yılında 1,3 milyona ulaşmıştır. Birebir devirde sıhhat ihracatımız da 15 kat artarak 2,1 milyara dolara ulaşmıştır.”

Türkiye Yüzyılı vizyonu çerçevesinde yatırım ortamının uygunlaştırılması, bürokratik süreçlerin hızlandırılması, ticaretin önündeki manilerin kaldırılması emeliyle daima çalıştıklarını tabir eden Bolat, kelamlarını, “Türkiye memleketler arası arenaya açık dış ticarete dayalı büyüme strateji uygulayan bir ülke pozisyonundadır. Bütün mevzuatlarda Türk firmalarıyla memleketler arası yatırımcılar ortasında rastgele bir ayrımcılığın da yapılmadığını söylemek isterim.” diye tamamladı.