“Geçen harf beri pankart veyahut bayrak asarken ya da stant çalışması yaparken baskı görebilirsiniz. Kayyum rektörlerle yapamadıklarını yapabilmek için yayınlanmış bir genelge olduğu kanaatindeyim.”
Tunahan Gözlügöl, ODTÜ Siyaset Bilimi ve Kamu İdaresi’nde okuyan bir genç. Yerleşke içinde ve insan hakları alanında çalışan 24 yaşındaki öğrenci, İçişleri Bakanlığı’nın geçen hafta yayınlanması genelge nedeniyle tasa duyuyordu. Gözlügöl’ün tasasını, akademisyenler ve hukukçular da paylaşıyor.
ODTÜ öğrencisi Tunahan Gözlügöl Fotoğraf: Privat
İçişleri Bakanlığı, 11 Ağustos’ta valiliklere “Üniversitelerde Güvenlik ve Barınma Tedbirleri” genelgesi göndermişti. Genelgede, üniversitelerde performans hatalarıyla çaba gösterme, suç/terör sistemlerinin elemanlarının erişilebilmesinin engellenmesi, istismar ve provokasyonların önüne geçilmesine yönelik önlemlerin alınacağı vurgulanıyor. Ayrıyeten bölgelerde konaklayacağı yurt, pansiyon, apart vb. Bu durumun mümkün fahiş fiyat uygulamalarına dağıtılıp dağıtılmayacağı, maddi durumun yetersiz olan dağılımda yardımcı olunacağı belirtiliyor.
Söz konusu genelgede “güvenlik kaybedilen” liderliğin altında yer alan tabirler ise tartışmaya neden oldu. “Suç/terör seçeneklerinin yeni eleman kazanmaya güç pürüzlenebilmesi için istihbari çalışılabilmesi için tartı verileceği” belirtilen genelgede, “Genel kapsamda terör seçenekleri ile iltisaklı olduğu bedellendirilen öğrenci kulüpleri ve bayan platformları dahilinde yasa dışı yapılanmaların üniversite devre dışı faaliyetleri takip edilecek ve propagandaya dönebilecek faaliyetlere formalite verilmeyecek” tabirleri yer alıyor.
“Politik birimlere müdahale etmek isteyecekler”
Gözlügöl, kültürel üniversitelerdeki baskı ortamından nasibini alan gençlerden biri olduğunu söylüyor.
ODTÜ Rektörü Verşan Kök’e toplumsal medya paylaşımında hakaret ettiği üniversite idaresi tarafından bir hafta uzaklaştırma cezası, hakkında açılan davada ise sekiz yıl mahpus cezasına hükmedildi, mahpus cezasına itiraz ediliyor. Üniversite idaresinin toplumsal medya paylaşımlarını takip etmek için bir ekip kurduğu istikametinde dolaştığını ekliyor.
“Okulda sivil polis var ancak açıktan açığa çıkan hareketler yerinde gerçekleştiriliyor. ODTÜ’de Medya Topluluğu ve İnsan Hakları Topluluğu’nda çalışmalarda yer alan öğrenciler, “ODTÜ’de birden fazla öğrenci ekolojik politik. Bu genelge ile üniversitelerdeki politik üretime müdahale etmek isteyeceklerdir” şeklinde hizmet veriyorlar.
ÜNİVDER Eş Lideri Doç. Dr. Erol KöseoğluFotoğraf: Privat
Aynı tasa, akademisyenlerde de var.
Üniversite Öğretim Üyeleri Derneği (ÜNİVDER) Eş Lideri Doç. Dr. Erol Köseoğlu’na toplumda olduğu üzere üniversitelerde de daima gelmiş hale gelmiş bir güvenlik baskısı var. DW Türkçe’ye konuşan Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Köseoğlu, “Bu genelge ile dağılım verilen bir bildiri var. ‘Üniversitede uygun görmediğim bir şeyler yaparsınız o yasa dışıdır. Devlet olarak neyi uygun görürsem o doğrultuda hareket eder. Uygun görmediğimi teröristlikle suçlayabilirim’ havası yaratılıyor” diyor.
Üniversite yerleşkelerinin neredeyse birer karakol şeklinde gösterilerini lisana yapan akademisyen, yeni genelgenin de bu davranışlarının bir şekilde olduğu kanaatindeydi. YKS tercih sonuçlarının açıklandığı bir devirde bakanlık genelgesi ile yayılma ortamı yaratılıyor, üniversitelerin çoğunda barınma sorunu, geçiş kaygısı ve gelecek dertlerinin görülebildiği söz eden Köseoğlu, “Hükümetin genel uygulamasıyla uyumlu ancak yükseköğretimin geleceği ile ilgili pek sıkıntılı bir metin” diye konuşuyor.
“Adalet Bakanlığı bu genelgeye nasıl veriyor?”
Gençlik çalışmalarıyla bilinen Sivil Alan Araştırmaları Derneği’nin hukuk kapsamına giren Baran Kaya da İçişleri Bakanlığı genelgesinin üç konu nedeniyle sorun teşkil ettiğini savunuyor.
Bunların birincisi, genelgelerin “genel tamamlayıcı işlem” şeklinde kullanılması. Kaya, “İçişleri Bakanlığı’nın idari alt birimlerine bir mevzuyla ilgili neler yapılabileceği üreme artık ait açıklayıcı bilgilendirmee genelge çağrılar. Genelgeyle yalnızca kendi idari teşkilatının emrinde memurlara bilgilendirme yapar. Üniversitenin ise özerk bir yapısı var. Bakanlık pandemiden beri genelgeleri talimat şeklinde kullanılıyor. Bu durum alışkanlığa döndü” diyor.
Avukat Baran Kaya Fotoğraf: Privat
Avukat Kaya’ya sunulan sorunlardan bir oburu ise İçişleri Bakanlığı’nın genel kapsamı ile kendisini Gençlik ve Spor Bakanlığı ile üniversitelerin üstünde bir kurum olarak adayları. İçişleri Bakanlığı’nın yetkilendirme genişletmeye devam ettiğini savunan Kaya, “Bu kadrolandırma Anayasa’ya muhalif. Bir yanda Gençlik ve Spor Bakanlığı’na da talimat sıralaması diğer yanda üniversitelerin güzelce darlaşan özerkliğini de ele geçirmek istiyor” diye konuşuyor.
Şebeplerin sonuncusu ve en yenisinin değiştirilmesi ise örgütlenme özgürlüğünün güvenlik sorunu olarak görüldü. Baran Kaya, güvenlik sorununun değişmesine meydan veren bir kavram aralığını çizerek “İltisak, ucu açık ve soyut bir kavram. Kanunî yapılar güvenlik mazeretiyle yasa dışı kabul edilebilir” lisana getiriyor. Kaya ayrıyeten genelgede yer alan “Üniversitenin içindeki yasa dışı faaliyetler takip edilecek”
“Bakanlık faaliyetleri nasıl takip edilecek? Polisle mi yoksa memurla mı takip edilecek? Mahkeme kararı olmadan birilerinin saklanması hukuka muhalif büsbütün. Adalet Bakanlığı nasıl dağıtılıyor bu genelgeye?”
Bakanlığın genelgesinin iltisaklı olduğunu savuşturmanın bütün öğrenci yetiştirmelerine müdahale etmeden manasına geldiğini söz eden Avukat Kaya, “Burada örgütsel ve söz özgürlüğü haklarına yönelen bir akın var” diyor.
News
